Windows tích hợp sẵn một công cụ mang tên Credential Manager (Trình quản lý thông tin xác thực), nhưng đây không phải là thứ bạn nghĩ đến khi nói về một trình quản lý mật khẩu toàn diện. Công cụ này chắc chắn không thể thay thế cho các ứng dụng quản lý mật khẩu chuyên dụng mà hầu hết chúng ta đang sử dụng hàng ngày. Vậy, Credential Manager thực sự hoạt động như thế nào và tại sao nó không phải là giải pháp thay thế? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết.
Windows Credential Manager Thực Sự Làm Gì?
Đúng như tên gọi, Windows Credential Manager là một công cụ quản lý thông tin đăng nhập tích hợp sẵn trong hệ điều hành, nhưng nó tập trung vào các thông tin xác thực cấp hệ thống. Credential Manager lưu trữ tên người dùng và mật khẩu cho những thứ như chia sẻ mạng (network shares), kết nối Remote Desktop (Điều khiển máy tính từ xa), và một số ứng dụng Windows cụ thể.
Công cụ này được thiết kế để xử lý các thông tin đăng nhập trong môi trường Windows, đặc biệt hữu ích trong các thiết lập tại nơi làm việc hoặc mạng nội bộ. Tuy nhiên, nó không được tạo ra để quản lý hàng chục hoặc hàng trăm tài khoản cá nhân mà hầu hết mọi người sử dụng ngày nay. Những hạn chế của nó khiến nó không phù hợp để trở thành một trình quản lý mật khẩu đầy đủ tính năng.
Bạn có thể truy cập Windows Credential Manager bằng cách gõ “Credential Manager” vào thanh tìm kiếm của Windows và chọn kết quả phù hợp nhất, hoặc điều hướng qua Control Panel > User Accounts > Credential Manager.
Lý Do Credential Manager Không Thể Thay Thế Trình Quản Lý Mật Khẩu Chuyên Dụng
Mặc dù Windows Credential Manager nghe có vẻ giống như một sự thay thế tiềm năng cho trình quản lý mật khẩu, nhưng có nhiều lý do quan trọng khiến nó không thể được sử dụng theo cách tương tự.
Tương Thích Đa Nền Tảng Yếu Kém
Cho dù bạn đang sử dụng một trình quản lý mật khẩu mã nguồn mở miễn phí như KeePass, hay các dịch vụ trả phí như Bitwarden hoặc 1Password, hầu hết các lựa chọn hiện nay đều cung cấp khả năng đồng bộ hóa liền mạch trên nhiều nền tảng – từ Windows, macOS, Linux đến iOS, Android và các tiện ích mở rộng trình duyệt.
Bạn có thể lưu một mật khẩu trên điện thoại khi mua sắm trực tuyến, và nó sẽ đồng bộ ngay lập tức lên máy tính xách tay của bạn trước khi bạn kịp đặt điện thoại xuống. Sự đồng bộ tức thì này xảy ra thông qua các dịch vụ đám mây được mã hóa, hoạt động trên mọi nền tảng có thể tưởng tượng được.
Trình quản lý mật khẩu NordPass trên máy tính, minh họa khả năng quản lý thông tin đăng nhập đa nền tảng.
Các trình quản lý mật khẩu hàng đầu còn đi xa hơn. Ngoài các ứng dụng gốc cho từng nền tảng, chúng còn cung cấp tiện ích mở rộng trình duyệt cho Chrome, Firefox, Safari và Edge. Bạn thậm chí có thể chia sẻ mật khẩu với các thành viên trong gia đình, và họ sẽ nhận được thông báo cũng như quyền truy cập an toàn mà không cần bạn phải gửi tin nhắn thủ công.
Ngược lại, Windows Credential Manager được tích hợp chặt chẽ vào hệ điều hành Windows và không cung cấp hỗ trợ gốc bên ngoài môi trường Windows. Nó không có ứng dụng riêng, bạn không thể đồng bộ mật khẩu hay chia sẻ chúng với bất kỳ ai khác.
Rủi Ro Bảo Mật và Điểm Yếu Duy Nhất
Các trình quản lý mật khẩu chuyên dụng hoạt động dựa trên nguyên tắc “zero-knowledge” (không kiến thức). Điều này có nghĩa là ngay cả khi tin tặc đột nhập vào máy chủ của công ty, mật khẩu của bạn vẫn an toàn vì chúng được mã hóa bằng mật khẩu chính (master password) mà chỉ riêng bạn mới biết.
Những trình quản lý mật khẩu tốt cũng tính đến trường hợp thiết bị của bạn có thể bị mất hoặc bị xâm phạm. Đó là lý do tại sao chúng yêu cầu bạn nhập mật khẩu chính hoặc sử dụng xác thực sinh trắc học trước khi hiển thị bất kỳ thông tin đăng nhập đã lưu trữ nào. Một số thậm chí còn cung cấp chế độ du lịch, tạm thời xóa mật khẩu nhạy cảm khỏi thiết bị của bạn khi qua biên giới.
Mô hình bảo mật của Credential Manager khá đơn giản: nếu bạn đã đăng nhập vào Windows, bạn có toàn quyền truy cập. Nhấp vào bất kỳ mật khẩu nào, chọn Show, và nó sẽ hiển thị dưới dạng văn bản rõ ràng. Mặc dù có yêu cầu xác thực một lần, nhưng điều này bảo vệ rất ít nếu ai đó đã biết mật khẩu đăng nhập Windows của bạn.
Ít Tính Năng Hơn So Với Trình Quản Lý Chuyên Dụng
Một trình quản lý mật khẩu chuyên dụng không chỉ lưu trữ và đồng bộ mật khẩu của bạn trên các thiết bị một cách an toàn. Bạn có thể sử dụng nó để tạo mật khẩu mạnh chỉ với một cú nhấp chuột, quét dark web tìm kiếm thông tin đăng nhập bị lộ với cảnh báo tự động khi có bất kỳ vi phạm nào, và thậm chí thúc đẩy các thực hành bảo mật tốt nhất bằng cách gắn cờ mật khẩu yếu hoặc tái sử dụng, sau đó nhắc bạn khắc phục.
Giao diện chính của LastPass, hiển thị các tính năng quản lý mật khẩu chuyên nghiệp.
Hỗ trợ xác thực hai yếu tố (2FA) được tích hợp vào hầu hết mọi trình quản lý mật khẩu chuyên dụng. Cùng với thông tin đăng nhập, chúng có thể lưu trữ mã TOTP, mã dự phòng và khóa khôi phục — tất cả trong một kho bảo mật được mã hóa. Nhiều trình quản lý còn gắn cờ các trang web lừa đảo (phishing sites), tự động điền thông tin thanh toán một cách an toàn và cho phép bạn lưu ghi chú bảo mật cho những thứ như mật khẩu Wi-Fi, khóa cấp phép hoặc các thông tin nhạy cảm khác.
Credential Manager chỉ lưu trữ mật khẩu — và gần như chỉ có vậy. Nó không cung cấp các tính năng như tạo mật khẩu, cảnh báo vi phạm dữ liệu, hoặc phân tích bảo mật. Nó sẽ không cảnh báo bạn nếu bạn đang sử dụng thông tin đăng nhập yếu như “password123” cho tài khoản ngân hàng của mình, và nó cũng không thể lưu trữ hoặc tạo mã xác thực hai yếu tố.
Tùy Chọn Khôi Phục Cơ Bản
Tính dự phòng là một phần cốt lõi của hầu hết các trình quản lý mật khẩu chuyên dụng. Nếu bạn quên mật khẩu chính, bạn có thể sử dụng mã khôi phục hoặc dựa vào người liên hệ khẩn cấp để giúp bạn lấy lại quyền truy cập.
Nếu một thiết bị bị đánh cắp, bạn có thể thu hồi quyền truy cập từ xa từ bất kỳ trình duyệt nào. Tất cả dữ liệu của bạn được sao lưu tự động vào bộ nhớ đám mây được mã hóa, vì vậy ngay cả khi thiết bị chính của bạn gặp sự cố, mật khẩu của bạn vẫn an toàn và có thể truy cập được.
Các tùy chọn khôi phục tài khoản LastPass trên giao diện web, minh họa tính năng an toàn.
Các trình quản lý mật khẩu cũng giúp dễ dàng xuất dữ liệu của bạn. Bạn có thể dễ dàng xuất kho dữ liệu của mình sang một trình quản lý mật khẩu khác. Bạn cũng có thể thiết lập quyền truy cập khẩn cấp được kích hoạt sau một khoảng thời gian chờ nhất định.
Credential Manager lưu trữ mật khẩu của bạn cục bộ và liên kết chúng với tài khoản Windows của bạn trên thiết bị cụ thể đó. Nếu bạn quên mật khẩu Windows hoặc máy tính của bạn bị hỏng, các thông tin đăng nhập đã lưu có khả năng bị mất. Mặc dù bạn có thể sử dụng các công cụ dòng lệnh để sao lưu thông tin xác thực của mình, nhưng tệp sao lưu này chỉ giới hạn cho các hệ thống Windows.
Tích Hợp Trình Duyệt và Khả Năng Tự Động Điền Hạn Chế
Bất kỳ trình quản lý mật khẩu nào đáng tin cậy cũng phải hoạt động mượt mà với trình duyệt của bạn, và tính năng tự động điền là một phần quan trọng của trải nghiệm đó. Nó giúp tiết kiệm thời gian bằng cách tự động điền tên người dùng, mật khẩu, chi tiết thanh toán và các trường biểu mẫu khác chỉ với một cú nhấp chuột.
Các tiện ích mở rộng của trình quản lý mật khẩu cũng xác minh URL của trang web trước khi điền thông tin đăng nhập, giúp ngăn chặn các cuộc tấn công lừa đảo. Một số có thể tạo và tự động điền địa chỉ email tạm thời để bảo vệ quyền riêng tư của bạn, và những loại khác cảnh báo bạn nếu bạn đang nhập mật khẩu trên một trang HTTP không an toàn.
Hỗ trợ trình duyệt của Credential Manager gần như không tồn tại. Ngay cả Microsoft Edge, trình duyệt riêng của công ty, cũng không dựa vào nó mà sử dụng hệ thống mật khẩu riêng. Trình duyệt duy nhất thực sự hoạt động với Credential Manager là Internet Explorer, nhưng nó không còn được hỗ trợ trong phiên bản Windows 11 mới nhất.
Kết Luận
Tóm lại, trong khi Windows Credential Manager là một phần thiết yếu của hệ điều hành Windows, nó không phải là một sự thay thế cho một trình quản lý mật khẩu chuyên dụng, và bản thân nó cũng không được thiết kế cho mục đích đó. Chức năng chính của nó là xử lý các xác thực cấp hệ thống trong môi trường Windows, không phải để quản lý hàng chục hoặc hàng trăm tài khoản cá nhân mà chúng ta phụ thuộc vào hàng ngày.
Nếu bạn quan tâm đến sự tiện lợi, khả năng truy cập đa nền tảng và đặc biệt là bảo mật mạnh mẽ hơn cho tất cả các tài khoản trực tuyến của mình, việc sử dụng một trình quản lý mật khẩu chuyên dụng được xây dựng cho kỷ nguyên web hiện đại là lựa chọn tối ưu. Hãy khám phá và chọn cho mình một giải pháp quản lý mật khẩu phù hợp để bảo vệ dữ liệu cá nhân trên thuthuatmienphi.net ngay hôm nay.
