Từ lâu, video game thường bị gán mác là “kẻ hủy diệt năng suất” hoặc một thú tiêu khiển làm xao nhãng công việc. Tuy nhiên, khi được sử dụng một cách chiến lược, các tựa game có thể thực sự nâng cao hiệu suất làm việc, ngay cả trong những ngày bận rộn nhất. Bài viết này sẽ phân tích các lợi ích không ngờ của việc chơi game đối với năng suất và hiệu quả công việc, giúp bạn có cái nhìn toàn diện hơn về tiềm năng của chúng.
1. Nâng Cao Kỹ Năng Giải Quyết Vấn Đề
Nhiều trò chơi điện tử đặt người chơi vào những tình huống phức tạp, đòi hỏi họ phải vận dụng tư duy để tìm ra giải pháp và vượt qua thử thách. Điển hình là các game giải đố như Portal hay The Witness. Những tựa game này buộc bạn phải tiếp cận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau và tư duy sáng tạo để vượt qua các chướng ngại vật hóc búa.
Giao diện màn chơi khởi đầu của tựa game giải đố The Witness trên hệ máy PS4, minh họa kỹ năng giải quyết vấn đề.
Một ví dụ khác là các game xây dựng bộ bài (deck builder) như Slay the Spire hoặc game chiến lược thời gian thực (RTS) như Sid Meier’s Civilization VII. Các tựa game này yêu cầu người chơi thử nghiệm nhiều giải pháp khác nhau, quản lý và tối ưu hóa tài nguyên để vượt qua những trở ngại khó khăn. Thông qua việc chơi và thành công trong các thể loại game này, bạn có thể cải thiện đáng kể khả năng tư duy linh hoạt – một kỹ năng quan trọng giúp bạn giải quyết nhiều vấn đề trong các tình huống đời thực.
2. Giảm Căng Thẳng và Tái Tạo Năng Lượng
Căng thẳng có thể gây ra hàng loạt tác động tiêu cực đến thể chất và tâm lý, khiến bạn khó tập trung vào công việc hiện tại và dễ rơi vào vòng xoáy trì hoãn. Công nghệ có thể hỗ trợ giảm căng thẳng, và video game là một phần trong đó.
Video game mang lại sự vui vẻ, cuốn hút, và cảm giác thỏa mãn khi đạt được thành quả. Trong một số trường hợp nhất định, chơi game thậm chí có thể đưa bạn vào trạng thái “flow” (trạng thái tập trung cao độ), tương tự như thiền định. Những tác động tích cực này giúp giảm căng thẳng hoặc cải thiện tâm trạng, cho phép bạn quay lại công việc với tinh thần thoải mái và tràn đầy năng lượng hơn.
Tuy nhiên, điều quan trọng là bạn cần chọn những trò chơi có tính thư giãn để giải tỏa căng thẳng, vì các game có độ khó cao như Dark Souls có thể làm tăng thêm áp lực.
Trải nghiệm game Mini Metro trên iPhone, một ví dụ điển hình về trò chơi thư giãn giúp giảm căng thẳng sau giờ làm việc.
Có rất nhiều game di động nhẹ nhàng bạn có thể thử. Ngay cả các game console và PC như Animal Crossing: New Horizons, Stardew Valley, Tetris Effect: Connected, Jusant và Farming Simulator 25 cũng nổi tiếng về khả năng giúp người chơi thư giãn hiệu quả.
3. Phá Vỡ Sự Đơn Điệu, Chống Cháy Hết Mình
Khi bạn tập trung vào cùng một nhiệm vụ trong thời gian dài, não bộ có thể trở nên mệt mỏi và kiệt sức. Trong những trường hợp này, việc tạm dừng công việc và làm điều gì đó khác biệt thường rất hữu ích để tránh tình trạng “cháy hết mình” (burnout). Đây cũng là lý do tại sao các kỹ thuật quản lý năng suất như Pomodoro lại hiệu quả.
Thay vì thụ động xem YouTube hoặc lướt mạng xã hội trong giờ giải lao, hãy thử một hoạt động thú vị và mang tính thư giãn. Video game có thể là công cụ tuyệt vời để ngắt quãng thời gian làm việc, mang lại sự tương tác chủ động giúp đầu óc bạn được làm mới. Các game di động thường được thiết kế cho những phiên chơi ngắn, phù hợp để giải trí nhanh gọn, ví dụ như Tetris hoặc Shovel Knight Pocket Dungeon.
4. Rèn Luyện Tính Kiên Trì và Khả Năng Vượt Khó
Video game củng cố tính kiên trì bằng cách cho bạn thấy rằng nỗ lực luôn được đền đáp. Khi bạn đối mặt với một thử thách và thất bại, game khuyến khích bạn phân tích tình huống, học hỏi từ sai lầm và thử lại. Và khi bạn thành công, bạn sẽ được thưởng bằng các cấp độ mới, kỹ năng, nội dung hoặc các phần thưởng trong game khác.
Đây là một trong những lý do khiến nhiều nền tảng học tập như Duolingo và Khan Academy áp dụng cơ chế “gamification” (ví dụ: điểm số, cấp độ, thành tích, huy hiệu). Các yếu tố này thúc đẩy tính kiên trì và tạo động lực cho người dùng tiếp tục học hỏi dù gặp khó khăn.
Trò chơi Tetris cổ điển hiển thị trong giao diện terminal của Linux, minh chứng cho việc rèn luyện tính kiên trì và tư duy nhanh nhạy.
Bất kỳ điều gì khuyến khích sự kiên trì đều có thể giúp rèn luyện tư duy của bạn để coi những thất bại là con đường dẫn đến thành công. Ngay cả những game casual như Tetris và Candy Crush – miễn là bạn không liên tục mua vật phẩm hỗ trợ – cũng là những ví dụ điển hình về lợi ích này. Điều này không chỉ áp dụng cho những người yêu thích các tựa game có độ khó cao.
5. Động Lực “Vàng” Sau Một Ngày Làm Việc Hiệu Quả
Khi cảm thấy kém năng suất trong một ngày làm việc, nhiều người thường tự nhủ rằng nếu không hoàn thành khối lượng công việc trước một thời điểm nhất định, họ sẽ phải tiếp tục làm việc và không thể tận hưởng thời gian chơi game. Đây là một cách game có thể được sử dụng như một động lực để thúc đẩy năng suất.
Trong khi làm việc, thay vì nghĩ về việc muốn chơi game, bạn sẽ tập trung vào nhiệm vụ đang làm, đồng thời mong đợi một phiên chơi game hoành tráng như một phần thưởng xứng đáng sau khi hoàn thành công việc.
Tuy nhiên, không phải tựa game nào cũng mang lại lợi ích này. Những trò chơi chỉ mang lại niềm vui vô bổ hoặc phần thưởng tức thì có thể thực sự là “sát thủ năng suất”. Để thực sự hưởng lợi từ video game, bạn nên chọn những game mang lại phần thưởng trung gian – tức là những phần thưởng bạn phải nỗ lực để đạt được. Đồng thời, hãy duy trì ranh giới nghiêm ngặt bằng cách đặt ra các điều kiện cụ thể về thời gian chơi (ví dụ: trong giờ nghỉ trưa hoặc sau khi hoàn thành tất cả các nhiệm vụ trong ngày).
Kết luận
Qua những phân tích trên, rõ ràng video game không chỉ là một hình thức giải trí đơn thuần mà còn có tiềm năng trở thành công cụ mạnh mẽ để nâng cao năng suất, cải thiện kỹ năng nhận thức và quản lý căng thẳng. Bằng cách lựa chọn đúng thể loại game và thiết lập kỷ luật chơi phù hợp, bạn hoàn toàn có thể biến những giờ phút giải trí thành động lực tích cực, góp phần nâng cao hiệu quả công việc và chất lượng cuộc sống. Hãy khám phá và trải nghiệm để thấy sự thay đổi tích cực mà game có thể mang lại cho bạn.
