Trong thời đại số, các cảnh báo virus giả mạo trở thành một chiêu trò lừa đảo phổ biến, lợi dụng tâm lý sợ hãi và sự cấp bách để bẫy người dùng. Những thông báo đột ngột, thường là dạng pop-up, có thể khiến bạn hoảng loạn và đưa ra quyết định sai lầm. Tuy nhiên, việc nhận biết và tránh xa các cảnh báo giả mạo này không hề khó khăn. Bằng cách trang bị kiến thức về các dấu hiệu đặc trưng, bạn có thể giữ bình tĩnh, bảo vệ thông tin cá nhân và tài sản của mình trước những kẻ lừa đảo tinh vi. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những phương pháp đơn giản nhưng hiệu quả để dễ dàng nhận ra các cảnh báo virus không đáng tin cậy.
1. Cảnh Báo Từ Phần Mềm Diệt Virus Bạn Không Hề Sở Hữu
Khi đang lướt web, bỗng dưng một cửa sổ pop-up khổng lồ xuất hiện trên màn hình, tự xưng là từ các phần mềm diệt virus nổi tiếng như Norton AntiVirus Plus hay Bitdefender. Cửa sổ này cảnh báo rằng máy tính của bạn đã bị nhiễm virus nghiêm trọng và cần được xử lý ngay lập lập tức.
Đây chính là một cái bẫy. Dù bạn có thực sự sở hữu phần mềm diệt virus đó hay không, hãy cảnh giác. Các phần mềm diệt virus hợp pháp không bao giờ hiển thị cảnh báo theo kiểu pop-up như vậy trên trình duyệt của bạn. Thay vào đó, chúng sẽ thông báo qua các hệ thống thông báo tích hợp của hệ điều hành, chẳng hạn như Trung tâm hành động (Action Center) của Windows, hoặc qua biểu tượng trên khay hệ thống (system tray). Đối với iOS, bạn thậm chí còn không nhận được các thông báo virus cấp hệ thống như vậy.
Người dùng xem cảnh báo mã độc giả mạo trên màn hình laptop
Nếu bạn không cài đặt bất kỳ phần mềm diệt virus nào khác ngoài công cụ bảo vệ tích hợp của Windows 11 (Windows Defender), thì tốt nhất là hãy bỏ qua những pop-up này và rời khỏi trang web đó ngay lập tức.
2. Cảnh Báo Virus Giả Mạo Luôn Hối Thúc Bạn Hành Động Ngay Lập Tức
Một dấu hiệu rõ ràng khác của cảnh báo virus giả mạo là chúng thường sử dụng ngôn ngữ khẩn cấp, mang tính đe dọa cao, và yêu cầu bạn phải hành động ngay lập tức vì dữ liệu của bạn đang gặp nguy hiểm. Những thông báo này thường được viết hoa toàn bộ, sử dụng rất nhiều dấu chấm than, và chứa các cụm từ gây hoang mang như “MỐI ĐE DỌA NGHIÊM TRỌNG” hay “Máy tính của bạn bị nhiễm virus nguy hiểm!”. Đây hoàn toàn là một chiêu trò lừa đảo.
Mục đích của những virus được ngụy trang khéo léo này là tạo ra cảm giác cấp bách tột độ. Đáng chú ý, các thông báo giả mạo này thường có lỗi chính tả hoặc ngữ pháp rất tệ, như thể kẻ lừa đảo không buồn kiểm tra lại trước khi tung ra.
Hãy suy nghĩ một cách logic: Windows Defender của tôi cần vài phút để quét toàn bộ máy tính, vậy mà một trang web ngẫu nhiên lại có thể phát hiện virus chỉ trong vài giây? Điều đó hoàn toàn vô lý. Nếu có bất kỳ thứ gì đáng tin cậy để cảnh báo bạn về virus, đó phải là phần mềm diệt virus chính hãng của máy tính, chứ không phải một pop-up trình duyệt.
3. Yêu Cầu Thanh Toán Để Gỡ Bỏ Virus
Nếu một cảnh báo virus yêu cầu bạn phải trả tiền để loại bỏ virus, nhiều khả năng bạn đang đối mặt với một vụ lừa đảo hoặc một loại mã độc tống tiền (ransomware) thực sự. Có một vài lý do giải thích cho điều này:
- Không phải cách phần mềm diệt virus hoạt động: Các phần mềm diệt virus uy tín thường cung cấp bản dùng thử miễn phí hoặc phiên bản miễn phí với các tính năng cơ bản, và chỉ yêu cầu trả phí cho các gói dịch vụ cao cấp hơn. Chúng không “tống tiền” bạn để gỡ bỏ một mối đe dọa được “phát hiện” một cách bất ngờ.
- Phần mềm bị khóa chức năng: Một phần mềm diệt virus chính hãng, nếu bạn chưa thanh toán phí thuê bao, sẽ khóa các tính năng nâng cao hoặc ngừng quét mã độc, chứ không phải cảnh báo đòi tiền ngay lập tức để thực hiện chức năng cơ bản.
- Kết quả giả mạo: Các “kết quả quét” mà những chương trình lừa đảo này đưa ra hoàn toàn là giả mạo. Nếu bạn cung cấp thông tin thẻ tín dụng của mình, tài khoản ngân hàng của bạn có thể bị rút sạch, và trớ trêu thay, máy tính của bạn sẽ thực sự bị nhiễm đầy mã độc và virus.
Ví dụ thông báo đòi tiền chuộc (ransomware) năm 2024
Phần mềm diệt virus hợp pháp sẽ không bao giờ đòi tiền chuộc để cung cấp khả năng bảo vệ. Cùng lắm, chúng chỉ đề nghị bảo vệ tốt hơn thông qua gói đăng ký nếu bạn đang sử dụng phiên bản miễn phí.
4. Đừng Bị Lừa Bởi Chiêu “Đóng Băng” Máy Tính
Việc nhận diện các cảnh báo giả mạo đến từ phần mềm không sở hữu hoặc có lỗi chính tả là tương đối dễ dàng. Tuy nhiên, một số loại virus lừa đảo tinh vi hơn có thể can thiệp vào hoạt động của máy tính bạn. Ví dụ, chúng có thể mở một cửa sổ trình duyệt thứ hai và ngăn bạn đóng nó, hoặc tệ hơn, chặn bạn thực hiện bất kỳ thao tác nào khác. Đây là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy một virus đang cố gắng lừa bạn.
Tuy nhiên, bạn chưa bị nhiễm virus thực sự – ít nhất là chưa. Nếu bạn không thể thoát khỏi cửa sổ đó, bạn luôn có thể sử dụng tổ hợp phím CTRL + ALT + DELETE để mở Task Manager và tắt trình duyệt. Trong trường hợp đó cũng không hoạt động, hãy đơn giản là khởi động lại máy tính. Khi khởi động lại, bạn nên vào chế độ An toàn (Safe Mode). Từ đó, bạn có thể chạy một phần mềm quét virus để đảm bảo máy tính của mình không bị “cảm cúm” thật sự. Nếu không muốn tốn tiền mua phần mềm trả phí, có rất nhiều công cụ quét virus trực tuyến miễn phí đáng tin cậy mà bạn có thể sử dụng.
5. Yêu Cầu Bạn Gọi Điện Thoại
Một số chiêu trò lừa đảo yêu cầu bạn liên hệ qua điện thoại, đặc biệt là khi chúng thúc giục bạn thanh toán hoặc đe dọa hậu quả. Các cảnh báo này thường đính kèm một số điện thoại miễn phí, yêu cầu bạn gọi ngay lập tức (kèm theo vô số dấu chấm than và lỗi chính tả). Bất kỳ thông báo nào đề cập đến việc cần liên hệ hỗ trợ kỹ thuật cũng là một dấu hiệu đáng ngờ và là dấu hiệu lừa đảo qua email (phishing) nghiêm trọng.
Về cơ bản, mục tiêu của những kẻ lừa đảo này là khiến bạn gọi điện để chúng có thể khai thác thông tin cá nhân của bạn. Tôi đã từng suýt trở thành nạn nhân của một chiêu lừa đảo tương tự. Ai đó gọi điện nói về modem của tôi, rằng nó cần được cài đặt lại do một sự cố bảo mật. Khi tôi hỏi liệu điều này có hiển thị trên tài khoản của tôi không, họ đã ngay lập tức cúp máy.
Virus lừa đảo có thể rất tinh vi, nhưng việc nắm vững các dấu hiệu nhận biết sẽ giúp bạn tự bảo vệ mình. Ngay cả khi đã biết các mẹo này, bạn vẫn nên sử dụng một phần mềm diệt virus đáng tin cậy, đặc biệt là khi có rất nhiều lựa chọn miễn phí và uy tín như Malwarebytes (cũng có tùy chọn trả phí cao cấp).
Lời kết từ Thuthuatmienphi.net:
Hy vọng với những thông tin chi tiết trên, bạn đã có đủ kiến thức để tự tin nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo cảnh báo virus giả mạo. Việc cảnh giác và tuân thủ các nguyên tắc bảo mật cơ bản là chìa khóa để bảo vệ máy tính và thông tin cá nhân của bạn trên không gian mạng. Hãy luôn ưu tiên sử dụng các phần mềm bảo mật chính hãng và cập nhật kiến thức về an ninh mạng thường xuyên để tự bảo vệ mình một cách tốt nhất. Bạn có kinh nghiệm nào khác trong việc nhận diện các cảnh báo virus giả mạo không? Hãy chia sẻ ý kiến hoặc câu hỏi của bạn trong phần bình luận bên dưới!