Phần mềm lỗi thời không chỉ cản trở bạn tiếp cận các tính năng mới nhất mà còn khiến công nghệ của bạn dễ bị tấn công bởi các mối đe dọa bảo mật. Trong khi việc cập nhật điện thoại di động là thói quen hàng ngày, chúng ta lại dễ dàng bỏ qua việc cập nhật cho các thiết bị nhà thông minh. Sự lơ là này có thể dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng về bảo mật mạng và dữ liệu cá nhân.
Thiết Bị “Zombie” Là Gì và Vì Sao Chúng Nguy Hiểm?
Việc để các thiết bị thông minh hoạt động quá thời gian hỗ trợ phần mềm có thể biến ngôi nhà của bạn thành nơi chứa đầy “thiết bị zombie”. Một cuộc khảo sát của Consumer Reports đã tiết lộ rằng 43% người dùng sở hữu các thiết bị nhà thông minh hoặc thiết bị kết nối không hề nhận ra rằng những thiết bị đó cuối cùng sẽ mất đi sự hỗ trợ phần mềm từ nhà sản xuất.
Định Nghĩa “Thiết Bị Zombie”
Mặc dù thiết bị vẫn có thể hoạt động về mặt kỹ thuật sau thời điểm đó, nhưng nó sẽ không còn nhận được các bản cập nhật giúp bảo vệ khỏi các mối đe dọa bảo mật. Do đó, “thiết bị zombie” là thiết bị vẫn hoạt động bình thường về mặt vật lý ngay cả khi nhà sản xuất đã ngừng cung cấp phần mềm cho nó. Tương tự, “ứng dụng zombie” là một ứng dụng không được bảo trì, gây nguy hiểm cho an ninh mạng của bạn.
Người phụ nữ sử dụng các thiết bị thông minh trong căn bếp hiện đại, minh họa môi trường nhà thông minh.
Mối Đe Dọa Từ Thiết Bị Zombie
Việc có bất kỳ thiết bị nào kết nối internet mà không được cập nhật các bản vá bảo mật mới nhất đều tiềm ẩn rủi ro. Tin tặc có thể lợi dụng một thiết bị không được hỗ trợ để xâm nhập vào mạng cá nhân của bạn và kiểm soát nhiều thiết bị khác, từ đó xây dựng một mạng botnet khổng lồ, điển hình như botnet Mirai nổi tiếng.
Cách Kiểm Tra và Đảm Bảo Thiết Bị Nhà Thông Minh Luôn Được Cập Nhật
Đôi khi, rất dễ nhận biết khi công nghệ nhà thông minh của bạn đã đến cuối vòng đời. Nếu đó là một thiết bị kết nối với ứng dụng di động, ứng dụng đó có thể sẽ thông báo cho bạn khi nhà sản xuất đã ngừng hỗ trợ phần mềm. Tương tự, một chiếc TV thông minh sẽ cho thấy sự “già cỗi” khi không còn có thể tải xuống các ứng dụng phát trực tuyến mới nhất.
Việc này có thể ít rõ ràng hơn với các thiết bị gia dụng như tủ lạnh thông minh. Nếu bạn không sử dụng ứng dụng kết nối, bạn có thể không biết trạng thái phần mềm của thiết bị. Mặc dù bạn vẫn có thể tiếp tục sử dụng tủ lạnh thông minh để giữ lạnh thực phẩm, bạn cần đảm bảo rằng nếu nó được kết nối Wi-Fi, nó sẽ nhận được các bản cập nhật để giải quyết các lỗ hổng bảo mật mới nổi.
Các Bước Kiểm Tra Tình Trạng Phần Mềm
Dưới đây là một số cách bạn có thể kiểm tra trạng thái phần mềm của các thiết bị nhà thông minh của mình:
- Kiểm tra email: Thường xuyên kiểm tra hộp thư đến của bạn để tìm các tin nhắn từ nhà sản xuất thiết bị.
- Cập nhật ứng dụng: Nếu thiết bị thông minh của bạn có ứng dụng đi kèm, hãy tải xuống hoặc cập nhật ứng dụng đó và kiểm tra các thông báo.
- Liên hệ nhà sản xuất: Nếu thiết bị của bạn hoạt động bất thường hoặc không ổn định, hãy liên hệ với nhà sản xuất để đảm bảo phần mềm của nó được cập nhật.
Theo Consumer Reports, các nhà sản xuất không có nghĩa vụ phải cung cấp cho người tiêu dùng lịch trình hỗ trợ phần mềm cho sản phẩm. Vì vậy, ngày hết hạn sẽ không dễ tìm thấy như trên một gói bánh mì.
Xử Lý Thế Nào Khi Thiết Bị Hết Hỗ Trợ Phần Mềm?
Nếu bạn phát hiện ra rằng thiết bị nhà thông minh của mình không còn nhận được hỗ trợ phần mềm, bạn có một vài lựa chọn.
Thay Thế Hoàn Toàn Thiết Bị
Cách đầu tiên là thay thế hoàn toàn thiết bị. Đây có thể là giải pháp duy nhất cho một số thiết bị như camera an ninh, vốn yêu cầu kết nối internet liên tục để hoạt động hiệu quả.
Ngắt Kết Nối Internet (Vô Hiệu Hóa Tính Năng “Thông Minh”)
Nếu bạn có một thiết bị gia dụng thông minh vẫn hoạt động tốt mà không cần Wi-Fi, bạn thường có thể tắt kết nối internet của nó. Một số người chọn tắt Wi-Fi khi cài đặt thiết bị thông minh ngay từ đầu vì lo ngại về quyền riêng tư. Bạn có thể tìm các bước để tắt Wi-Fi trên thiết bị của mình trong hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất, thường nằm trong cài đặt mạng của thiết bị thông minh.
Samsung và LG là một trong số các thương hiệu TV thông minh sử dụng kết nối internet của bạn để hiển thị quảng cáo được nhắm mục tiêu. Đây là một trong những lý do bạn nên cân nhắc không kết nối TV thông minh của mình với internet. Bạn cũng nên cảnh giác với các loại nồi chiên không dầu thông minh có khả năng thu thập âm thanh, có thể xâm phạm quyền riêng tư của bạn.
Mặc dù câu châm ngôn “nếu nó chưa hỏng, đừng sửa nó” thường đúng, nhưng trong trường hợp này, “hỏng” có nhiều định nghĩa khác nhau. Cố gắng sử dụng thêm vài năm một chiếc máy nướng bánh mì thông minh cũ có thể là một quyết định tài chính hợp lý, nhưng lại là một hành động thiếu trách nhiệm về mặt kỹ thuật. Bởi vì, dù chiếc máy nướng bánh mì thông minh đó vẫn có thể làm nóng bánh của bạn sau khi hết hạn hỗ trợ phần mềm, nhưng nó không còn là chiếc máy nướng bánh mì thông minh mà bạn từng biết. Nó có thể trở thành một công cụ tiềm ẩn cho những hành vi phá hoại.
