Trong thế giới công nghệ luôn đổi mới, việc không phải tất cả các mô hình ChatGPT đều được tạo ra như nhau là một sự thật quan trọng. Việc lựa chọn sai mô hình có thể dẫn đến hiệu suất kém, tốc độ phản hồi chậm, và tệ nhất là các “ảo giác AI” (AI hallucinations) không mong muốn. May mắn thay, OpenAI đã dành thời gian để hướng dẫn chúng ta cách chọn mô hình tốt nhất cho mọi tác vụ, giúp người dùng hiểu rõ khi nào nên sử dụng từng phiên bản. Điều này đặc biệt hữu ích cho cộng đồng công nghệ tại Việt Nam, những người đang tìm kiếm cách tối ưu hóa trải nghiệm với trí tuệ nhân tạo.
Tại Sao Chọn Đúng Mô Hình ChatGPT Lại Quan Trọng?
Kể từ khi ra mắt ChatGPT vào năm 2022, OpenAI đã liên tục giới thiệu các phiên bản mới, khiến việc theo dõi và lựa chọn trở nên khó khăn ngay cả với những người am hiểu công nghệ. Tính đến tháng 5 năm 2025, ChatGPT đã có nhiều mô hình khác nhau, mỗi mô hình được tối ưu hóa cho các tác vụ riêng biệt.
Việc cho rằng mô hình mới nhất hoặc mạnh nhất luôn là lựa chọn tốt nhất là một sai lầm phổ biến. Chọn đúng mô hình ChatGPT không chỉ liên quan đến tốc độ hay sức mạnh; mà còn là việc khớp sức mạnh của mô hình với nhiệm vụ cụ thể. Khi bạn sử dụng đúng mô hình, chất lượng, tốc độ và mức độ phù hợp của kết quả có thể được cải thiện đáng kể. Ngược lại, việc chọn sai có thể dẫn đến các phản hồi chung chung, không chính xác và lãng phí tài nguyên, đặc biệt với các mô hình có giới hạn yêu cầu nghiêm ngặt.
Ví dụ, mô hình ChatGPT o1 pro mode, vốn hoàn hảo cho các tác vụ suy luận phức tạp, lại có giới hạn sử dụng chặt chẽ chỉ năm yêu cầu mỗi tháng. Việc sử dụng nó để tạo ra các hình ảnh theo phong cách Studio Ghibli rõ ràng không phải là cách sử dụng tối ưu khả năng của nó.
Khi Nào Nên Sử Dụng Từng Mô Hình AI Của OpenAI?
Với việc OpenAI liên tục phát hành các mô hình AI mới, việc chọn một mô hình phù hợp cho tác vụ của bạn có thể gây bối rối. Đó là lý do tại sao lời giải thích từ OpenAI về thời điểm sử dụng từng mô hình lại rất đáng hoan nghênh. Dù bạn đang giải quyết các vấn đề kỹ thuật, tiến hành nghiên cứu phức tạp hay lập kế hoạch chiến lược, bạn sẽ luôn đưa ra lựa chọn đúng đắn.
Hình ảnh giao diện lựa chọn mô hình ChatGPT để thực hiện các tác vụ theo lịch trình, minh họa sự đa dạng các lựa chọn AI
GPT-4o: Trợ Lý Đa Năng Hàng Ngày
GPT-4o là mô hình lý tưởng cho các tác vụ hàng ngày, với tốc độ phản hồi nhanh và đủ sức mạnh để đáp ứng hầu hết các nhu cầu cơ bản. Bạn có thể sử dụng nó để hoàn thành các tác vụ thông thường như tóm tắt các bài viết dài hoặc ghi chú cuộc họp, soạn thảo email, động não ý tưởng, đọc soát báo cáo, và nhiều hơn nữa.
Mô hình này cũng có khả năng đa phương thức, cho phép bạn sử dụng nó để tạo ảnh, trong khi các đầu vào của nó có thể bao gồm từ văn bản, tài liệu cho đến âm thanh và video, cùng với hỗ trợ phân tích video trực tiếp. Đây là điểm khởi đầu tốt nhất nếu bạn muốn một trợ lý đáng tin cậy, đa năng cho công việc và học tập.
GPT-4.5: Cộng Tác Viên Sáng Tạo
OpenAI đã ra mắt ChatGPT 4.5 vào tháng 2 năm 2025 và đây hiện là mô hình được khuyến nghị cho các tác vụ sáng tạo. Nó vượt trội vì được tối ưu hóa để thể hiện tốt nhất trong các nhiệm vụ đòi hỏi sự sáng tạo giống con người. Nếu bạn cần giao tiếp với cá nhân hoặc nhóm, đây là lựa chọn tốt nhất.
Các thuộc tính chính làm cho mô hình này hoàn hảo cho giao tiếp bao gồm trí tuệ cảm xúc, giao tiếp rõ ràng và trực giác giống con người. Nó lý tưởng cho việc viết các bài đăng hấp dẫn, giao tiếp đồng cảm và động não ý tưởng. Vì vậy, nếu bạn muốn soạn thảo bản sao marketing cho sản phẩm mới nhất của công ty phù hợp với giọng văn thương hiệu, GPT-4.5 là lựa chọn lý tưởng.
OpenAI o4-mini: Chuyên Gia Kỹ Thuật Nhanh Gọn
OpenAI o4-mini được xây dựng để ưu tiên tốc độ. Tuy nhiên, tốc độ đó cũng đi kèm với một hạn chế. Không giống như các phiên bản lớn hơn, nó có thể không đào sâu khi được giao một nhiệm vụ phức tạp. Nó chủ yếu vượt trội trong việc xử lý các tác vụ kỹ thuật nhanh chóng, đơn giản. Vì lý do này, mô hình này lý tưởng cho các tác vụ kỹ thuật đơn giản mà không cần quá nhiều “suy luận nặng ký”.
Đối với học sinh, đây là mô hình nên chọn khi bạn cần giúp đỡ với bài tập về nhà liên quan đến STEM mà không yêu cầu suy luận sâu. Đối với lập trình viên, OpenAI o4-mini là mô hình bạn sử dụng khi cần các sửa lỗi code đơn giản, những lỗi bạn thường tìm thấy trên Stack Overflow.
OpenAI o4-mini-high: Hỗ Trợ Kỹ Thuật Chuyên Sâu
Nếu bạn cần giúp đỡ với các chủ đề hoặc vấn đề kỹ thuật nâng cao hơn, vượt quá khả năng của o4-mini, thì o4-mini-high chính là câu trả lời. Hãy sử dụng nó cho các chủ đề lập trình, toán học và khoa học nâng cao. Tuy nhiên, nó sẽ mất nhiều thời gian hơn để phản hồi so với o4-mini. Đổi lại, bạn sẽ nhận được chất lượng và độ sâu của đầu ra tốt hơn.
Vì vậy, nếu bạn cần sự chuyên sâu và chính xác từ ChatGPT về các chủ đề kỹ thuật nâng cao, hãy sử dụng mô hình này. Chẳng hạn, bạn có thể dùng mô hình này để giải các bài toán phức tạp hoặc nhận giải thích chi tiết về các thuật toán khoa học máy tính phức tạp.
OpenAI o3: “Ngựa Chiến” Chiến Lược
OpenAI o3 cũng được xây dựng để xử lý sự phức tạp. Nó tiếp nối từ o4-mini-high và nâng cấp lên một tầm cao mới bằng cách giải quyết các tác vụ không chỉ phức tạp mà còn liên quan đến nhiều bước.
Ảnh chụp màn hình giao diện ChatGPT khi người dùng lựa chọn và sử dụng mô hình OpenAI o3 cho các tác vụ phân tích phức tạp hoặc chiến lược
Bạn có thể sử dụng o3 để thực hiện phân tích đa bước trên một tập dữ liệu, phát triển chiến lược mở rộng kinh doanh bằng cách phân tích động lực thị trường và đối thủ cạnh tranh, hoặc xem xét nhật ký hệ thống từ nhiều microservices để tìm ra chiến lược tối ưu hóa.
OpenAI o1 Pro Mode: “Nhà Tư Duy Sâu Sắc”
Nếu bạn làm việc trong các ngành công nghiệp tiên phong, o1 pro mode là mô hình bạn nên sử dụng. Nó chắc chắn không được đánh giá cao về tốc độ, nhưng đó là thiết kế có chủ ý. Mô hình này chủ yếu nhắm đến các ngành công nghiệp có rủi ro cao và các tác vụ yêu cầu phân tích chi tiết, nơi mà sai sót có thể gây ra thiệt hại lớn, chẳng hạn như trong lĩnh vực tài chính, luật và chăm sóc sức khỏe.
Ví dụ, bạn có thể sử dụng OpenAI o1 để thiết kế các thuật toán dự báo tài chính và tạo tài liệu chính sách.
Kết Luận Cuối Cùng
Đừng bao giờ chỉ dùng một mô hình ChatGPT cho mọi tác vụ. Mặc dù mô hình mới nhất có thể trông giống như một giải pháp “vạn năng” cho mọi loại nhiệm vụ, nhưng những hướng dẫn trên đã chỉ ra rằng không có mô hình nào thực sự xuất sắc trong mọi lĩnh vực. Thay vào đó, hãy luôn chọn mô hình dựa trên loại tác vụ mà bạn đang thực hiện. Sự lựa chọn này, tất nhiên, sẽ thay đổi theo thời gian và nhu cầu sử dụng của bạn.
Việc hiểu rõ các mô hình và cách ứng dụng chúng sẽ giúp bạn khai thác tối đa tiềm năng của ChatGPT, nâng cao hiệu quả công việc và học tập. Hãy thử nghiệm và khám phá để tìm ra sự kết hợp tối ưu nhất cho riêng mình.
