Sự cố phím bàn phím không hoạt động, không gõ được chữ hoặc bị liệt là một trong những vấn đề gây khó chịu nhất cho người dùng máy tính, dù là laptop hay PC để bàn. Tuy nhiên, tình trạng này không nhất thiết đồng nghĩa với việc bàn phím của bạn đã hỏng hoàn toàn và cần thay thế. Trên thực tế, có rất nhiều nguyên nhân tiềm ẩn từ phần cứng, phần mềm đến các cài đặt hệ thống có thể gây ra lỗi phím bàn phím. Bài viết này sẽ cung cấp một hướng dẫn chi tiết và toàn diện, giúp bạn từng bước chẩn đoán và khắc phục lỗi phím bàn phím không hoạt động trên hệ điều hành Windows, từ những kiểm tra đơn giản nhất đến các giải pháp nâng cao.
Kiểm tra đăng nhập khi phím không hoạt động: Sử dụng Bàn phím ảo
Nếu bạn đang bị kẹt ở màn hình đăng nhập vì một số phím trên bàn phím vật lý không hoạt động, bạn hoàn toàn có thể sử dụng Bàn phím ảo (On-screen Keyboard) của Windows để đăng nhập vào tài khoản.
Kích hoạt Bàn phím ảo từ cài đặt Trợ năng để đăng nhập vào Windows
Các bước thực hiện:
- Tại màn hình đăng nhập, hãy nhấp vào biểu tượng Trợ năng (Accessibility) ở góc dưới bên phải màn hình.
- Bật công tắc bên cạnh tùy chọn Bàn phím ảo (On-screen keyboard). Bàn phím ảo sẽ xuất hiện trên màn hình.
- Sử dụng bàn phím ảo để nhập mật khẩu của bạn và nhấn Enter để đăng nhập.
Sau khi đăng nhập thành công vào máy tính, bạn có thể tiếp tục thực hiện các bước khắc phục sự cố dưới đây.
1. Đảm bảo các phím không bị hư hại vật lý
Rất hiếm khi nhiều phím trên bàn phím gặp trục trặc cùng lúc mà không có nguyên nhân rõ ràng. Tuy nhiên, nếu gần đây bạn làm rơi bàn phím, va đập mạnh hoặc làm đổ chất lỏng lên đó, một số phím có thể đã bị hư hỏng vật lý.
Để kiểm tra xem các phím có đang hoạt động chính xác hay không, bạn có thể truy cập các trang web kiểm tra bàn phím trực tuyến (ví dụ: keyboard-test.space). Sau đó, hãy nhấn các phím không phản hồi và kiểm tra xem chúng có được ghi nhận thành công trong quá trình kiểm tra hay không. Nếu các phím không ghi nhận tín hiệu, có thể chúng đã bị lỗi. Trong trường hợp này, bạn nên mang bàn phím ngoài hoặc laptop của mình đến trung tâm bảo hành hoặc kỹ thuật viên để được kiểm tra và sửa chữa chuyên sâu.
Tuy nhiên, nếu các phím vẫn ghi nhận thành công trong quá trình kiểm tra, nguyên nhân có thể đến từ sự can thiệp của phần mềm hoặc cài đặt Windows. Trong trường hợp này, hãy tiếp tục với các giải pháp còn lại.
2. Thực hiện một số kiểm tra sơ bộ
Trước khi đi sâu vào các bước khắc phục sự cố phức tạp hơn, hãy thực hiện một vài kiểm tra nhanh dưới đây:
- Với bàn phím ngoài: Nếu bạn đang gặp sự cố với bàn phím rời, hãy rút dây kết nối ra khỏi cổng USB và cắm lại. Đôi khi, kết nối lỏng lẻo có thể gây ra lỗi.
- Kiểm tra vật cản: Đảm bảo không có bụi bẩn, mảnh vụn thức ăn hoặc bất kỳ vật cản nào bị kẹt dưới các phím. Sử dụng bình xịt khí nén hoặc bàn chải mềm để làm sạch.
- Khởi động lại thiết bị: Đối với bàn phím laptop, việc khởi động lại thiết bị có thể giúp giải quyết các lỗi tạm thời của hệ thống.
- Tắt ứng dụng quản lý bàn phím: Nếu thiết bị của bạn đang chạy một ứng dụng quản lý bàn phím (ví dụ: phần mềm đi kèm bàn phím gaming), hãy thử tắt hoặc tạm thời gỡ bỏ nó để loại trừ khả năng xung đột phần mềm.
- Vệ sinh bàn phím: Nếu các phím bàn phím bị bám bụi, hãy lau sạch chúng bằng một miếng vải khô hoặc ẩm nhẹ.
- Quét phần mềm độc hại: Một số loại phần mềm độc hại, chẳng hạn như keylogger, có thể làm gián đoạn hoạt động của bàn phím. Để đảm bảo thiết bị của bạn không bị nhiễm mã độc, hãy chạy quét phần mềm độc hại bằng Microsoft Defender hoặc phần mềm diệt virus đáng tin cậy khác.
Nếu các biện pháp khắc phục trên không hiệu quả, hãy tiếp tục với các giải pháp sâu hơn.
3. Thực hiện Hard Reset (Khởi động lại cứng)
Các vấn đề tạm thời với hệ điều hành Windows đôi khi có thể ngăn hệ thống nhận diện đúng đầu vào từ bàn phím. Để loại trừ khả năng này, bạn có thể thử thực hiện thao tác hard reset (hay còn gọi là khởi động lại cứng).
Nút nguồn và cổng sạc USB-C trên Lenovo ThinkBook Plus Gen 4 minh họa cho việc thực hiện Hard Reset laptop
Các bước thực hiện:
- Tắt hoàn toàn laptop hoặc PC của bạn.
- Rút tất cả các phụ kiện ngoại vi, bao gồm cả cáp nguồn.
- Nhấn và giữ nút nguồn của máy tính trong ít nhất 60 giây. Thao tác này giúp xả hết điện tích còn lại trong các tụ điện và xóa bộ nhớ tạm thời của hệ thống.
- Cắm lại cáp nguồn và bật máy tính lên.
Sau khi máy tính khởi động lại, hãy kiểm tra xem các phím đã hoạt động bình thường trở lại hay chưa.
4. Khắc phục lỗi khi một nhóm phím cụ thể không hoạt động
Các phím trên bàn phím laptop thường được chia thành nhiều loại chính: phím chữ và số (alphanumeric), phím điều khiển (control keys), phím chức năng (function keys), phím điều hướng (navigation keys) và phím số (numeric keypad keys). Một số bàn phím hiện đại còn có các phím đặc biệt như phím đa phương tiện (multimedia keys).
Nếu chỉ một nhóm phím cụ thể không hoạt động trên bàn phím của bạn, có thể là do nhóm phím đó đã bị vô hiệu hóa hoặc cài đặt bàn phím bị cấu hình sai đang làm gián đoạn hoạt động của chúng. Trong trường hợp này, bạn nên tìm kiếm các giải pháp chuyên biệt cho từng nhóm phím. Ví dụ, có những cách riêng để khắc phục lỗi phím chức năng (Fn) không hoạt động, hoặc các tùy chọn khác nhau để sửa lỗi phím đa phương tiện. Bạn cũng có thể khắc phục lỗi bàn phím số (Numpad) bị liệt nếu gặp phải.
5. Chạy trình khắc phục sự cố bàn phím của Windows
Cả Windows 10 và Windows 11 đều tích hợp một trình khắc phục sự cố bàn phím được thiết kế để chẩn đoán và sửa chữa các vấn đề phổ biến liên quan đến bàn phím. Trong nhiều trường hợp, việc chạy trình khắc phục sự cố này có thể giải quyết hầu hết các vấn đề về bàn phím mà không cần thêm bất kỳ hành động nào.
Nhấp vào nút Chạy bên cạnh Trình khắc phục sự cố Bàn phím trong ứng dụng Cài đặt Windows để sửa lỗi bàn phím
Các bước thực hiện:
- Nhấn tổ hợp phím Win + I để mở ứng dụng Cài đặt (Settings).
- Chọn tab Hệ thống (System) từ thanh bên trái.
- Điều hướng đến Khắc phục sự cố (Troubleshoot) > Bộ công cụ khắc phục sự cố bổ sung (Additional troubleshooters).
- Tìm và nhấp vào nút Chạy (Run) bên cạnh mục Bàn phím (Keyboard).
Sau đó, hãy làm theo các hướng dẫn trên màn hình nếu có. Rất có thể, trình khắc phục sự cố sẽ tự động thực hiện các thay đổi. Nếu không, nó sẽ đề xuất một vài thay đổi để bạn thực hiện.
6. Cập nhật hoặc cài đặt lại Driver bàn phím
Các driver (trình điều khiển) lỗi thời hoặc bị hỏng có thể gây ra những sự cố không mong muốn với các thiết bị ngoại vi của máy tính, bao gồm cả bàn phím. Do đó, nếu bạn đã lâu không cập nhật driver bàn phím, đây là thời điểm tốt để thực hiện.
Cập nhật Driver Bàn phím trong Windows thông qua Device Manager
Thực hiện các bước sau để cập nhật driver bàn phím:
- Nhấp chuột phải vào nút Start của Windows và chọn Device Manager (Trình quản lý Thiết bị).
- Mở rộng danh mục Keyboards (Bàn phím).
- Nhấp chuột phải vào driver bàn phím bạn muốn cập nhật (thường là “Standard PS/2 Keyboard” hoặc tên bàn phím cụ thể của bạn) và chọn Update driver (Cập nhật trình điều khiển).
- Chọn Search automatically for drivers (Tìm kiếm trình điều khiển tự động) và làm theo hướng dẫn.
Nếu việc cập nhật driver bàn phím không tạo ra sự khác biệt nào, bạn có thể thử gỡ cài đặt và cài đặt lại nó. Để làm điều đó, hãy nhấp chuột phải vào driver bàn phím trong Device Manager và chọn Uninstall device (Gỡ cài đặt thiết bị). Sau đó, nhấp OK trong cửa sổ xác nhận. Sau khi gỡ cài đặt, hãy khởi động lại thiết bị của bạn và Windows sẽ tự động cài đặt lại driver bàn phím.
7. Thay đổi cài đặt bàn phím trong Windows
Nếu gần đây bạn đã thực hiện các thay đổi đối với cài đặt bàn phím và bắt đầu gặp sự cố với các phím, có thể chính những thay đổi đó đã gây ra vấn đề. Nếu bạn nhớ được những điều chỉnh đã thực hiện, hãy thử khôi phục lại chúng. Nếu bạn không nhớ hoặc không chắc chắn về những gì đã được sửa đổi, hãy làm theo các bước dưới đây:
- Nhấn tổ hợp phím Win + I để mở ứng dụng Cài đặt (Settings) và điều hướng đến Trợ năng (Accessibility) > Bàn phím (Keyboard).
- Tắt các công tắc bên cạnh Phím dính (Sticky keys), Phím lọc (Filter keys) và Phím bật tắt (Toggle keys). Các tính năng này được thiết kế để hỗ trợ người dùng có nhu cầu đặc biệt nhưng đôi khi có thể gây ra lỗi khi gõ phím.
- Tắt công tắc bên cạnh tùy chọn Gạch chân các phím truy nhập (Underline access keys).
- Cuộn xuống và nhấp vào Nhập liệu (Typing) trong phần Cài đặt liên quan (Related settings).
- Tắt các công tắc bên cạnh Hiển thị gợi ý văn bản khi nhập bằng bàn phím vật lý (Show text suggestions when typing on the physical keyboard) và Gợi ý văn bản đa ngôn ngữ (Multilingual text suggestions).
- Sau đó, nhấp vào Cài đặt bàn phím nâng cao (Advanced keyboard settings) và đảm bảo rằng tùy chọn ngôn ngữ bàn phím chính xác đã được chọn.
8. Khởi động Windows vào Chế độ An toàn (Safe Mode)
Nếu tất cả các giải pháp trên đều không hiệu quả, bạn có thể thử khởi động máy tính Windows của mình vào Chế độ An toàn (Safe Mode). Trong Safe Mode, Windows chỉ tải các trình điều khiển và dịch vụ thiết yếu, loại bỏ sự can thiệp của các chương trình và tiến trình bên thứ ba. Nếu các phím của bạn hoạt động bình thường trong Safe Mode, rất có thể một chương trình, tiến trình hoặc tập tin batch của bên thứ ba đang gây ra sự cố.
Trong trường hợp này, bạn có thể thực hiện khôi phục hệ thống (System Restore) nếu vấn đề mới bắt đầu gần đây. Thao tác này sẽ đưa hệ thống về một điểm khôi phục trước đó mà không ảnh hưởng đến các tệp cá nhân của bạn. Hoặc, bạn có thể cân nhắc khôi phục cài đặt gốc máy tính Windows (Factory Reset) để giải quyết triệt để các vấn đề tiềm ẩn.
Kết luận
Việc đối phó với các phím bàn phím bị trục trặc có thể rất khó chịu, nhưng với hàng loạt giải pháp được liệt kê ở trên, bạn hoàn toàn có khả năng tự mình khắc phục lỗi phím bàn phím không gõ được và đưa bàn phím trở lại hoạt động bình thường một cách nhanh chóng. Từ việc kiểm tra vật lý, thực hiện các kiểm tra sơ bộ, khởi động lại cứng, cho đến việc tối ưu cài đặt phần mềm và driver, mỗi bước đều mang lại một cơ hội để giải quyết vấn đề. Tuy nhiên, nếu sau khi thử tất cả các phương pháp này mà bàn phím vẫn không hoạt động, có lẽ đã đến lúc bạn nên tham khảo ý kiến của một chuyên gia kỹ thuật hoặc cân nhắc việc thay thế bàn phím mới để đảm bảo trải nghiệm sử dụng máy tính không bị gián đoạn.
