Bạn vừa “đập hộp” chiếc PC Windows mới tinh và lẽ ra phải tràn đầy phấn khích, nhưng thay vào đó, bạn lại phải nhìn chằm chằm vào biểu tượng xoay vòng khi các chương trình khởi động ì ạch? Tình trạng chậm chạp này rất có thể xuất phát từ bloatware, và việc gỡ bỏ chúng có thể ngay lập tức cải thiện tốc độ đáng kể cho máy tính của bạn. Đừng lo lắng, bài viết này từ thuthuatmienphi.net sẽ hướng dẫn bạn từng bước cách loại bỏ những “gánh nặng” không đáng có này để chiếc PC Windows mới của bạn thực sự phát huy hết tiềm năng.
Tại Sao PC Windows Mới Của Bạn Lại Chậm Chạp?
Khi mua một chiếc máy tính Windows mới, ai cũng kỳ vọng hiệu suất sẽ “nhanh như chớp” ngay từ khi khởi động. Rốt cuộc, nó được trang bị phần cứng mới nhất và hệ điều hành hiện đại. Vậy tại sao đôi khi nó lại chậm đến khó chịu? Lý do gần như chắc chắn là do bloatware.
Bloatware là thuật ngữ chỉ những phần mềm không mong muốn được nhà sản xuất hoặc nhà cung cấp cài đặt sẵn trên các máy tính mới. Những chương trình này âm thầm tiêu tốn tài nguyên hệ thống quý giá, chiếm dụng không gian lưu trữ, làm hao pin nhanh hơn và thường không mang lại nhiều giá trị thực tế cho hầu hết người dùng.
Vậy, bloatware trông như thế nào? Đó chính là những phiên bản dùng thử của các chương trình diệt virus liên tục bật lên mỗi khi bạn khởi động máy. Đó là các công cụ “kiểm tra sức khỏe” mang thương hiệu của nhà sản xuất, vốn chỉ sao chép chức năng mà Windows đã có sẵn. Đó còn là những tựa game bạn chưa bao giờ yêu cầu, các thanh công cụ trình duyệt vô dụng, hay những ứng dụng “hỗ trợ” hứa hẹn tối ưu PC nhưng thực chất chỉ gây vướng víu.
Các nhà sản xuất thường biện minh rằng người dùng có thể thấy một số công cụ này hữu ích. Mặc dù có một vài ứng dụng Windows hữu ích mà PC mới nên có, nhưng phần lớn các phần mềm cài sẵn này không thực sự hữu ích mà chỉ đơn thuần chiếm dụng không gian và tài nguyên, làm giảm trải nghiệm sử dụng ban đầu.
Giao diện Menu Start của Windows 11 hiển thị các ứng dụng được cài đặt sẵn
Gỡ Bloatware: Chìa Khóa Tăng Hiệu Suất Tức Thì Cho PC
Bloatware không chỉ là một cái gai trong mắt—nó còn là “kẻ giết người” hiệu suất thực sự. Nhiều chương trình này tự động khởi chạy ngầm mỗi khi bạn bật máy tính. Chúng “ngốn” tài nguyên RAM và CPU của bạn, khiến mọi tác vụ khác đều trở nên chậm chạp hơn. Bạn sẽ nhận thấy thời gian khởi động lâu hơn, độ trễ khi mở ứng dụng, và đôi khi là những cửa sổ bật lên ngẫu nhiên “nài nỉ” bạn nâng cấp hoặc mua sắm thứ gì đó.
Là một chuyên gia công nghệ, tôi đã từng làm việc trên những chiếc máy tính hoàn toàn mới nhưng có tới hàng chục chương trình bloatware tranh giành tài nguyên ngay từ khi khởi động. Kết quả là: thời gian khởi động chậm, hiệu suất ì ạch, và pin laptop hao hụt nhanh hơn bình thường.
Nhưng không chỉ dừng lại ở tốc độ. Những chương trình này còn có thể chiếm dụng hàng gigabyte không gian lưu trữ mà bạn có thể dùng cho các tệp cá nhân, ảnh, hoặc trò chơi của mình.
Gỡ bloatware là một trong số những cách khác nhau giúp bạn tăng tốc PC Windows. Bằng cách tắt hoặc gỡ cài đặt các ứng dụng không sử dụng, PC của bạn sẽ có nhiều tài nguyên hơn để hoạt động, từ đó giúp các ứng dụng chạy nhanh hơn và mượt mà hơn.
Hướng Dẫn Chi Tiết Cách Gỡ Bloatware Đúng Cách
Việc gỡ bloatware hiệu quả đồng nghĩa với việc chỉ loại bỏ những phần mềm mà bạn thực sự không cần. Hãy bắt đầu bằng cách tìm kiếm các chương trình bạn không yêu cầu hoặc không bao giờ sử dụng. Đừng vội vàng xóa bỏ mọi thứ lạ lẫm; một số ứng dụng có thể quan trọng đối với hoạt động trơn tru của Windows. Hãy tập trung vào việc dọn dẹp bloatware rõ ràng trong khi vẫn giữ nguyên các thành phần hệ thống thiết yếu. Cách tiếp cận cẩn trọng này sẽ giúp PC của bạn chạy nhanh và không gặp sự cố.
Bước 1: Xác Định Phần Mềm “Rác” Cần Gỡ Bỏ
Bắt đầu bằng cách xem xét những gì đã được cài đặt trên PC của bạn. Mở Settings > Apps > Installed apps (Cài đặt > Ứng dụng > Ứng dụng đã cài đặt) hoặc sử dụng Control Panel > Programs > Programs and Features (Bảng điều khiển > Chương trình > Chương trình và Tính năng). Cuộn qua danh sách và tìm bất kỳ thứ gì bạn không tự cài đặt. Hãy đặc biệt chú ý đến các chương trình mang tên thương hiệu PC của bạn (như Dell, HP, hoặc Lenovo), các phiên bản dùng thử của phần mềm diệt virus, thanh công cụ trình duyệt, và các trò chơi bạn không yêu cầu.
Để xác định những ứng dụng cần loại bỏ, hãy mở Task Manager (Trình quản lý Tác vụ) bằng cách giữ Ctrl + Shift + Esc và kiểm tra tab Startup (Khởi động). Nếu bạn thấy một loạt chương trình được đánh dấu là “High impact” (Tác động cao) không phải của Microsoft, thì đây có khả năng là bloatware đang làm chậm thời gian khởi động của bạn. Bạn nên gỡ cài đặt hoặc tắt các chương trình này khi Windows khởi động.
Kiểm tra các ứng dụng khởi động tiêu tốn tài nguyên trên Task Manager của Windows
Nếu bạn không chắc chắn về chức năng của một phần mềm nào đó, hãy tìm kiếm thông tin trên Google trước khi xóa nó. Một số tiện ích, ngay cả khi bạn không sử dụng, vẫn có thể quan trọng để Windows hoạt động trơn tru. Nhưng hầu hết thời gian, nếu nó trông giống như một quảng cáo, hoạt động như một quảng cáo hoặc liên tục nhắc nhở bạn nâng cấp, thì bạn có thể yên tâm nói lời tạm biệt.
Bước 2: Sao Lưu Hệ Thống và Tạo Điểm Khôi Phục
Trước khi bạn bắt đầu xóa bất cứ điều gì, hãy dành một phút để bảo vệ bản thân. Windows có một công cụ tích hợp sẵn gọi là System Restore (Khôi phục Hệ thống) cho phép bạn tạo một “ảnh chụp nhanh” (snapshot) của hệ thống. Chỉ cần tìm kiếm “Create a restore point” (Tạo điểm khôi phục) trong thanh tìm kiếm của Windows, chọn ổ đĩa chính của bạn và nhấn Create (Tạo). Đặt tên cho nó, ví dụ như “Trước khi gỡ Bloatware.” Bằng cách này, nếu bạn vô tình xóa nhầm thứ gì đó quan trọng, bạn có thể dễ dàng khôi phục lại.
Tạo điểm khôi phục hệ thống Windows trước khi gỡ bloatware
Nếu bạn muốn cẩn thận hơn, hãy sao lưu các tệp quan trọng của mình vào ổ đĩa ngoài hoặc dịch vụ lưu trữ đám mây. Đây là một công việc chỉ mất năm phút nhưng có thể giúp bạn tiết kiệm hàng giờ đau đầu sau này.
Bước 3: Gỡ Bloatware Thủ Công hoặc Sử Dụng Công Cụ Tự Động
Giờ là lúc thực hiện. Đối với hầu hết các chương trình của bên thứ ba, bạn có thể nhấp chuột phải vào chúng trong Start menu hoặc sử dụng nút Uninstall (Gỡ cài đặt) trong Settings. Một số ứng dụng cứng đầu hơn, như Xbox Game Bar hoặc một số tiện ích của nhà sản xuất, có thể yêu cầu nhiều nỗ lực hơn. Đối với những trường hợp đó, bạn có thể sử dụng các lệnh PowerShell hoặc Windows Terminal để xóa chúng. Chỉ cần đảm bảo bạn biết mình đang xóa gì và luôn kiểm tra kỹ trước khi nhấn Enter.
Gỡ bloatware thủ công mất nhiều thời gian hơn một chút, nhưng nó cho bạn toàn quyền kiểm soát. Bạn sẽ biết chính xác những gì đang chạy trên PC của mình và bạn sẽ tránh được việc vô tình xóa nhầm thứ gì đó quan trọng. Nếu bạn muốn một cách nhanh chóng hoặc triệt để hơn để dọn dẹp PC mới của mình, các công cụ và script gỡ bloatware tự động có thể giúp ích.
Gỡ cài đặt ứng dụng thủ công trên Windows thông qua phần Cài đặt
Những giải pháp này quét hệ thống của bạn để tìm phần mềm không cần thiết và loại bỏ chúng hàng loạt, giúp bạn không phải mất công gỡ cài đặt thủ công. Hầu hết các công cụ gỡ bloatware tự động được thiết kế để nhắm mục tiêu vào bloatware phổ biến, tối ưu hóa cài đặt hệ thống và cải thiện hiệu suất chỉ với vài cú nhấp chuột hoặc lệnh đơn giản.
Sử dụng script để tự động gỡ bỏ bloatware trên hệ điều hành Windows
Việc gỡ bloatware tự động hoạt động bằng cách xác định các chương trình và tính năng mà bạn có thể không cần, sau đó loại bỏ hoặc tắt chúng một cách an toàn. Quá trình này có thể ngay lập tức giải phóng tài nguyên và làm cho PC của bạn cảm thấy nhanh hơn. Mặc dù các công cụ này tiện lợi, hãy đảm bảo tạo điểm khôi phục trước khi chạy bất kỳ chương trình dọn dẹp tự động nào, để bạn có thể dễ dàng hoàn tác các thay đổi nếu cần.
Tóm lại, gỡ bloatware tự động là một cách nhanh chóng, hiệu quả để loại bỏ phần mềm không mong muốn và khôi phục tốc độ cho PC của bạn, đặc biệt nếu bạn không thoải mái khi phải tự mình tìm kiếm từng chương trình. Chỉ cần nhớ chọn các công cụ và script được đánh giá tốt và thực hiện các biện pháp phòng ngừa cơ bản trước khi thực hiện những thay đổi lớn.
Làm Thế Nào Để Biết PC Của Bạn Đã Tối Ưu?
Sau khi gỡ bloatware, bạn chắc chắn muốn xác nhận những nỗ lực của mình đã mang lại hiệu quả. Một vài dấu hiệu sau đây có thể giúp bạn xác định liệu PC của mình đang chạy ở trạng thái tốt nhất hay không:
- PC của bạn khởi động chỉ trong vài giây, không phải vài phút. Với ổ SSD, bạn nên thấy màn hình nền xuất hiện trong vòng dưới 15-20 giây.
- Các ứng dụng mở ngay lập tức, và việc chuyển đổi giữa các chương trình diễn ra mượt mà, không giật lag.
- Khi bạn kiểm tra Task Manager, mức sử dụng CPU của bạn dưới 10% và hoạt động ổ đĩa gần như bằng 0 khi không làm gì.
- Số lượng tiến trình nền giảm xuống khi kiểm tra Task Manager. Hầu hết các hệ thống được tối ưu hóa chỉ chạy khoảng 50 đến 80 tiến trình, không phải hơn 100.
- Bạn có nhiều không gian lưu trữ trống hơn, và pin laptop của bạn kéo dài hơn sau mỗi lần sạc đầy.
Máy tính xách tay Windows đã được gỡ bloatware và tối ưu hiệu suất
Nếu PC của bạn vẫn cảm thấy chậm chạp sau khi gỡ bloatware, hãy xem xét các yếu tố bổ sung khác như các tác vụ bảo trì tự động của Windows, quét diệt virus chạy ngầm, hoặc cài đặt tiết kiệm năng lượng quá mức. Đôi khi, những yếu tố này có thể gây ra hiện tượng chậm tạm thời tương tự như tác động của bloatware.
Gỡ bloatware khỏi PC Windows mới của bạn là một trong những bước đầu tiên hiệu quả nhất để cải thiện hiệu suất. Bằng cách xác định và loại bỏ phần mềm cài sẵn không cần thiết, bạn sẽ giành lại tài nguyên hệ thống, không gian lưu trữ và cuối cùng là quyền kiểm soát máy tính của chính mình. Quá trình này không đòi hỏi kiến thức kỹ thuật sâu rộng. Bạn chỉ cần một cách tiếp cận có phương pháp và có thể là sự hỗ trợ từ các công cụ gỡ bloatware đáng tin cậy.
Bạn đã thử gỡ bloatware cho PC mới của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm hoặc câu hỏi của bạn trong phần bình luận bên dưới nhé!
