Các tệp tin không được nén có thể âm thầm “ngốn” hàng gigabyte không gian lưu trữ trên máy tính Windows của bạn, khiến hệ thống chậm chạp và ổ đĩa trở nên lộn xộn mà bạn thậm chí không nhận ra. May mắn thay, bạn có thể dễ dàng nén file để tiết kiệm đáng kể không gian lưu trữ mà không cần phải xóa bất kỳ dữ liệu quan trọng nào.
I. Lý Do File Không Nén “Ngốn” Dung Lượng PC Của Bạn
Hầu hết chúng ta thường không mấy để tâm đến kho tàng tệp tin khổng lồ mà mình lưu trữ trên PC. Tuy nhiên, theo thời gian, những tệp này có thể tích tụ dần, và rồi một ngày bạn có thể đối mặt với thông báo cảnh báo về việc PC của mình sắp hết dung lượng.
Tình trạng này thực sự gây khó chịu, và ngay cả khi bạn đã áp dụng những thói quen tốt để giải phóng bộ nhớ trên Windows, có thể bạn vẫn sẽ thấy các tệp tin chiếm nhiều không gian hơn mức cần thiết. Tuy nhiên, Windows đã cung cấp một giải pháp đơn giản cho vấn đề này.
Đa số người dùng có lẽ chưa bao giờ nghĩ đến việc sử dụng hệ thống nén tệp tin có sẵn trong Windows. Vậy tại sao lại cần nén? Đơn giản là bạn cần những tệp đó, và bạn không muốn có bất kỳ trở ngại nào khi cần truy cập chúng. Nhưng việc nén file không nhất thiết phải là một rào cản. Trên thực tế, nén tệp tin có thể giúp chúng dễ dàng truy cập đồng thời tiết kiệm không gian lưu trữ quý giá của bạn.
II. Những Loại File Nào Bạn Nên Ưu Tiên Nén?
Tất nhiên, bạn không cần phải nén mọi thứ trên máy tính của mình. Thậm chí, việc nén các tệp tin bạn sử dụng hàng ngày có thể làm mọi thứ chậm lại một chút, vì Windows phải giải nén chúng mỗi khi bạn mở.
Thay vào đó, bạn nên tập trung vào các tệp tin có dung lượng lớn và ít khi truy cập. Dưới đây là một số ví dụ điển hình:
- Các thư mục dự án cũ từ công việc hoặc trường học.
- Các tệp tin văn bản lớn như nhật ký (logs) hoặc bảng tính.
- Kho lưu trữ ảnh và video mà bạn không chỉnh sửa thường xuyên.
- Các gói cài đặt bạn đã chạy nhưng không muốn xóa.
- Dữ liệu sao lưu hoặc dữ liệu đã xuất mà bạn giữ để đảm bảo an toàn.
Cũng cần lưu ý rằng một số loại tệp tin – như JPEG, MP4 và PDF – vốn dĩ đã được nén theo thiết kế. Bạn vẫn có thể nén chúng vào kho lưu trữ ZIP để sắp xếp hoặc chia sẻ, nhưng mức độ tiết kiệm không gian có thể là rất nhỏ.
III. Cách Nén File Sử Dụng Công Cụ Tích Hợp Sẵn Trên Windows
Windows cung cấp hai cách dễ dàng để nén tệp tin, và bạn không cần cài đặt thêm bất kỳ phần mềm nào.
1. Nén Tệp Tin NTFS (NTFS File Compression)
Phương pháp này hoạt động ngay trong File Explorer và nén các tệp tin “ngay lập tức”. Điều này có nghĩa là bạn vẫn có thể mở và sử dụng chúng mà không cần giải nén thủ công.
Để nén một tệp tin hoặc thư mục bằng tính năng nén tệp tin NTFS:
- Click chuột phải vào tệp tin hoặc thư mục và chọn Properties.
- Click nút Advanced dưới tab General.
- Tích chọn ô Compress contents to save disk space (Nén nội dung để tiết kiệm dung lượng ổ đĩa).
- Click OK, sau đó Apply.
Tùy chọn nén nội dung tệp tin để tiết kiệm dung lượng ổ đĩa trong File Explorer trên Windows 11
Windows sẽ tự động nén các tệp tin hoặc thư mục đã chọn. Bạn vẫn sẽ thấy và mở chúng như bình thường, nhưng chúng sẽ chiếm ít không gian hơn trên ổ đĩa của bạn. Nếu bạn nhận thấy việc truy cập các tệp tin đó trở nên chậm hơn nhiều, bạn có thể tắt tính năng nén bằng cách làm theo các bước trên và bỏ chọn tùy chọn Compress contents to save disk space.
2. Tạo Kho Lưu Trữ ZIP (Create a ZIP Archive)
Nén các tệp tin vào một kho lưu trữ ZIP là một cách tiện lợi khác để nén file. Phương pháp này thường được sử dụng để lưu trữ tệp tin trong thời gian dài – như các bản sao lưu – hoặc để chia sẻ tệp tin với người khác.
Để thêm tệp tin vào một kho lưu trữ ZIP bằng các công cụ tích hợp sẵn của Windows:
- Click chuột phải vào tệp tin hoặc thư mục.
- Chọn Send to > Compressed (zipped) folder (Gửi đến > Thư mục nén (zipped)).
- Windows sẽ tạo một tệp tin .zip ở cùng vị trí với các tệp tin gốc.
Tùy chọn tạo thư mục nén (zipped folder) qua Send to trong File Explorer trên Windows 11
Bạn có thể giải nén tệp tin sau này bằng cách nhấp đúp vào nó và trích xuất nội dung của nó đến bất kỳ vị trí nào trên PC của bạn.
IV. Các Công Cụ Nén File Của Bên Thứ Ba Nên Thử
Nếu bạn muốn có tỷ lệ nén tốt hơn hoặc kiểm soát nhiều hơn về định dạng khi nén tệp tin, có một số công cụ của bên thứ ba tuyệt vời bạn nên thử.
7-Zip là công cụ nén tôi khuyến nghị nhiều nhất vì nó hoàn toàn miễn phí. Nó hỗ trợ nhiều định dạng như 7z, ZIP và TAR, và có một trong những tỷ lệ nén tốt nhất so với bất kỳ chương trình nào khác. Nhìn chung, đây là cách tốt nhất để nén tệp tin trong Windows.
PeaZip là một lựa chọn miễn phí khác với giao diện sạch sẽ, dễ sử dụng và nhiều tùy chọn định dạng khác nhau. Nếu bạn muốn lưu trữ dữ liệu và tệp tin với mức độ bảo mật cao hơn, bạn cũng có thể sử dụng các tính năng mã hóa của nó. Các tính năng mã hóa này đặc biệt hữu ích nếu bạn muốn tuân thủ các mẹo sao lưu dữ liệu an toàn.
WinRAR cũng là một công cụ nén tuyệt vời, và mặc dù nó vẫn được nhiều người khuyến nghị, tôi nhận thấy rằng cả 7-Zip và PeaZip đều hoạt động tốt hơn. Hơn nữa, mặc dù bản dùng thử miễn phí của WinRAR về mặt kỹ thuật không bao giờ hết hạn – bạn có thể tiếp tục sử dụng chương trình gần như vô thời hạn – bạn sẽ nhận được các cửa sổ bật lên nhắc nhở mua giấy phép đầy đủ sau khi bản dùng thử kết thúc.
Bất kỳ công cụ nào trong số này đều rất tuyệt vời để sử dụng khi bạn nén các thư mục lớn hoặc muốn áp dụng mã hóa mạnh mẽ cho kho lưu trữ của mình mà Windows không cung cấp mặc định.
V. Sai Lầm Cần Tránh: Không Nén Các File Quan Trọng!
Tốt nhất bạn nên tìm hiểu rõ những tệp tin nào đang chiếm nhiều dung lượng trên PC Windows của mình trước khi bắt đầu nén bất cứ thứ gì. Bằng cách đó, bạn có thể tập trung công việc vào những tệp tin chiếm nhiều không gian nhất.
Ngoài ra, có rất nhiều tệp tin mà bạn nên tránh nén vì bất kỳ lý do gì. Chúng bao gồm các tệp hệ thống, các tệp quan trọng bạn truy cập hàng ngày hoặc thường xuyên, và các dự án đang hoạt động mà bạn không cần sao lưu hoặc chia sẻ vào thời điểm hiện tại.
Nén các tệp tin mà bạn thường xuyên sử dụng sẽ yêu cầu bạn phải giải nén chúng mỗi khi cần truy cập, điều này sẽ làm chậm quy trình làm việc của bạn một cách đáng kể.
Kết Luận
Việc nén file là một kỹ thuật đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để tối ưu hóa không gian lưu trữ trên máy tính Windows của bạn, giúp cải thiện hiệu suất tổng thể của hệ thống. Dù bạn chọn sử dụng các tính năng tích hợp sẵn của Windows như nén NTFS hoặc tạo kho lưu trữ ZIP, hay các công cụ mạnh mẽ của bên thứ ba như 7-Zip, PeaZip, bạn đều có thể dễ dàng quản lý dung lượng ổ đĩa. Quan trọng nhất, hãy luôn cân nhắc kỹ lưỡng loại file cần nén để đảm bảo hiệu quả tối đa mà không ảnh hưởng đến quy trình làm việc. Bằng cách áp dụng đúng cách, bạn sẽ không còn phải lo lắng về việc thiếu bộ nhớ và có thể tận hưởng một trải nghiệm sử dụng máy tính mượt mà hơn.
Bạn đã từng sử dụng phương pháp nén file nào để tối ưu dung lượng PC của mình chưa? Hãy chia sẻ kinh nghiệm của bạn trong phần bình luận bên dưới và đừng quên ghé thăm thuthuatmienphi.net để tìm hiểu thêm các mẹo và thủ thuật công nghệ hữu ích khác!
