Trí tuệ nhân tạo (AI) đang dần len lỏi vào mọi khía cạnh của cuộc sống hiện đại, và âm nhạc không phải là ngoại lệ. Với sự phát triển vượt bậc của công nghệ AI tạo nhạc, việc phân biệt giữa một bản nhạc được sáng tác bởi con người và một tác phẩm do máy tính tạo ra ngày càng trở nên thách thức. Tuy nhiên, nếu bạn muốn kiểm soát trải nghiệm nghe nhạc của mình và ủng hộ những giá trị sáng tạo đích thực, việc trang bị kiến thức để nhận diện và tránh nhạc AI là vô cùng cần thiết. Bài viết này của thuthuatmienphi.net sẽ cung cấp cho bạn những dấu hiệu nhận biết quan trọng và lý do tại sao bạn nên cân nhắc hạn chế nghe nhạc AI.
5 Dấu Hiệu Giúp Bạn Nhận Biết Một Bản Nhạc Được Tạo Bởi AI
Mặc dù công nghệ AI tạo nhạc đang tiến bộ không ngừng, khiến cho việc phân biệt ngày càng khó khăn, nhưng với sự lắng nghe cẩn thận và một chút thực hành, hầu hết các bản nhạc AI vẫn bộc lộ những manh mối tinh tế về nguồn gốc nhân tạo của chúng.
1. Lời Bài Hát Và Tiêu Đề Có Vẻ Chung Chung Hoặc Lặp Lại
Yếu tố con người thường là chỉ số rõ ràng nhất khi xác định nhạc do AI tạo ra. Nhiều bản nhạc hiện đại đã tích hợp công nghệ âm nhạc (ví dụ: vòng lặp trống được lượng tử hóa hoặc âm trầm tổng hợp). Tuy nhiên, lời bài hát do AI tạo ra thường thiếu chiều sâu và sắc thái cảm xúc – những yếu tố then chốt tạo nên một bản nhạc thuyết phục và dễ đồng cảm.
Lời nhạc AI thường chung chung, đi theo các khuôn mẫu quen thuộc mà không đi sâu vào ý nghĩa hoặc kể chuyện. Hãy để ý các tiêu đề bài hát có vẻ quen thuộc, lời lẽ mơ hồ, sáo rỗng và các đoạn hát lặp lại một cách bất thường. Mặc dù lời bài hát thường có tính đa nghĩa, nhưng những ca từ do con người viết thường dựa vào ẩn dụ, ý nghĩa kép và kinh nghiệm sống, điều mà AI khó có thể tái tạo một cách chân thực.
2. Giọng Hát Thiếu Cảm Xúc Và Quá Hoàn Hảo
Khả năng của AI trong việc bắt chước và thậm chí cải thiện giọng hát con người là vô cùng ấn tượng. Bản thân tôi đã từng thử nghiệm áp dụng AI để cải thiện giọng hát chưa được tốt của mình và đạt được kết quả khả quan. Tuy nhiên, các màn trình diễn giọng hát của con người thường bắt nguồn từ kinh nghiệm hoặc ý nghĩa mang chiều sâu cảm xúc đáng kể. Do đó, chìa khóa để nhận diện giọng hát AI không nằm ở việc tìm kiếm sự hoàn hảo mà là ở việc tìm kiếm những “khiếm khuyết nhỏ” tự nhiên.
AI gặp khó khăn trong việc tái tạo những sắc thái đi kèm với một màn trình diễn giọng hát, bao gồm những thay đổi trong ngữ điệu, những khiếm khuyết tự phát, kiểm soát hơi thở hoặc các âm xuýt (sibilant sounds) vô tình lọt vào bản phối. Nếu một bài hát có vẻ quá hoàn hảo về cao độ và độ trong trẻo, với cách thể hiện không tỳ vết, hoặc thiếu sự đa dạng về âm sắc và cách ngắt câu từ đoạn này sang đoạn khác, rất có thể đó là bản nhạc được tạo ra bởi AI.
3. Kiểm Tra Thông Tin Nền Tảng Và Mạng Xã Hội Của Nghệ Sĩ
Mạng xã hội luôn song hành cùng các hoạt động sáng tạo, và hầu hết mọi nghệ sĩ có lượng người theo dõi đáng kể đều sử dụng nó để kết nối với cộng đồng người hâm mộ. Nếu một nghệ sĩ có sự hiện diện trực tuyến tối thiểu, không tương tác với người hâm mộ và không công khai thông tin về nguồn gốc hay những ảnh hưởng của họ, đây là một dấu hiệu cảnh báo lớn.
Các nghệ sĩ do AI tạo ra thường có phần tiểu sử (bio) chung chung, chỉ xoay quanh các bản phát hành âm nhạc và rất ít thông tin khác. Nếu bạn kiểm tra website cá nhân, các buổi phỏng vấn trên YouTube, lịch biểu diễn trực tiếp, hợp tác với các nhạc sĩ khác hoặc trang Wikipedia của họ mà không tìm thấy gì, nghệ sĩ đó rất có thể là AI. Điều này đã trở nên quá rõ ràng với hiện tượng AI đình đám của Spotify, The Velvet Sundown, đã thu hút 500.000 người nghe hàng tháng trước khi được tiết lộ là một dự án hoàn toàn do AI tạo ra.
Hồ sơ Instagram của ca sĩ huyền thoại Lenny Kravitz, một ví dụ về nghệ sĩ có sự hiện diện online rõ ràng.
Trang Instagram chính thức của nhóm nhạc Rizzle Kicks, thể hiện sự tương tác với người hâm mộ.
Tài khoản Instagram của ban nhạc rock Muse, minh chứng cho hoạt động nghệ thuật và tương tác cộng đồng.
Hồ sơ Instagram của The Velvet Sundown, nhóm nhạc được tạo bởi AI với thông tin cá nhân hạn chế.
4. Lắng Nghe Các Mẫu Sản Xuất Âm Nhạc Bất Thường
Ngay cả khi bạn không phải là người trực tiếp sản xuất âm nhạc, bạn có lẽ vẫn quen thuộc một cách tự nhiên với các công thức và cấu trúc cơ bản của một bài hát. Bạn không cần phải là một Mozart để nhận ra nếu có điều gì đó “không ổn” trong bản phối.
Nếu bạn nghe thấy một đoạn chuyển tiếp kỳ lạ, một tiến trình âm nhạc không được giải quyết một cách rõ ràng, hoặc sự không nhất quán trong các mẫu nhịp điệu, đó có thể là dấu hiệu AI đang gặp khó khăn trong việc tạo ra một “tấm thảm âm nhạc” liền mạch. Ngược lại, con người rất giỏi trong việc tạo ra sự căng thẳng và giải tỏa trong âm nhạc, cũng như tìm cách kết nối các phần của một bài hát một cách liền mạch. Nếu một bài hát không gợi lên bất kỳ cảm xúc nào hoặc thiếu tính động lực, đó có thể là tín hiệu cho thấy âm nhạc đó được tạo ra bởi máy móc.
5. Kiểm Tra Danh Sách Người Sáng Tác Và Cộng Tác Viên
Kể từ khi các phương tiện lưu trữ nhạc vật lý suy giảm, hiếm khi chúng ta nghĩ về những người đứng sau các bản nhạc mà chúng ta nghe. Tuy nhiên, đây lại là một yếu tố nhận diện quan trọng liệu một bài hát có phải do AI tạo ra hay không. Hãy kiểm tra các thông tin ghi công trên dịch vụ phát nhạc của bạn để tìm các bút danh, bí danh hoặc tên công ty không phản ánh danh tính thật của nghệ sĩ, vì đây thường là dấu hiệu đi kèm với các bản nhạc AI.
Ngược lại, nếu một bài hát được tạo bởi con người, bạn thường có thể tìm thấy một danh sách đầy đủ những người liên quan đến quá trình sáng tạo, bao gồm nhà sản xuất, kỹ sư âm thanh, người viết nhạc, người phối khí và các nhạc công tham gia. Một tìm kiếm nhanh trên các cơ sở dữ liệu ngành âm nhạc như AllMusic hoặc Discogs sẽ giúp bạn xác định rõ hơn nếu còn nghi ngờ về nguồn gốc của một bài hát.
Cách Bạn Có Thể Kiểm Soát Danh Sách Phát Và Ủng Hộ Nghệ Sĩ Thật
Nếu bạn không muốn ủng hộ nhạc do AI tạo ra, có những biện pháp bạn có thể thực hiện để hỗ trợ các nghệ sĩ thực và duy trì sự sáng tạo đích thực trong ngành công nghiệp âm nhạc.
1. Tự Tay Sắp Xếp Các Danh Sách Phát Của Riêng Bạn
Sự tiện lợi của các danh sách phát (playlist) do Spotify tổng hợp là không thể phủ nhận, chúng giúp tôi khám phá rất nhiều âm nhạc mới. Tuy nhiên, tốt nhất là bạn nên tránh những danh sách được tạo ra bởi thuật toán hoặc tự động nếu bạn không muốn nghe các bản nhạc do AI tạo ra. Tự mình chọn lựa và sắp xếp các bài hát sẽ giúp bạn kiểm soát hoàn toàn nội dung mình nghe.
2. Sử Dụng Các Nền Tảng Ưu Tiên Sự Minh Bạch
Một số nền tảng, chẳng hạn như Bandcamp và SoundCloud, ưu tiên cung cấp thông tin chi tiết về nghệ sĩ và hỗ trợ âm nhạc độc lập. Tôi thấy Bandcamp là một nguồn tài nguyên tuyệt vời để tìm nhạc mới theo thể loại, và cho đến nay, nền tảng này vẫn không có nội dung do AI tạo ra. Deezer là một trong những nền tảng phát nhạc đầu tiên chủ động dán nhãn nhạc AI, giúp bạn dễ dàng nhận diện và tránh chúng nếu muốn.
Trang chủ của nền tảng Bandcamp, nơi ủng hộ nhạc sĩ độc lập và cung cấp thông tin minh bạch về nghệ sĩ.
3. Theo Dõi Và Tương Tác Với Các Nhạc Sĩ Thật
Luôn có một câu chuyện lớn hơn đằng sau mỗi bản nhạc. Bằng cách tương tác trực tiếp với các nghệ sĩ thông qua mạng xã hội, các buổi biểu diễn trực tiếp hoặc phỏng vấn, bạn sẽ có được sự hiểu biết sâu sắc hơn về những ảnh hưởng của họ và hành trình sáng tạo mà họ đang đi.
4. Quan Tâm Đến Các Quy Định Pháp Lý Và Tiêu Chuẩn Đạo Đức
Với vai trò là một người yêu âm nhạc, tôi luôn cố gắng cập nhật thông tin về các quy định ngành liên quan đến âm nhạc AI. Việc thể hiện sự ủng hộ đối với tính minh bạch trong thông tin ghi công sáng tác và việc dán nhãn chính xác cho âm nhạc do thuật toán tạo ra giúp đảm bảo người nghe có quyền lựa chọn liệu họ có muốn nghe nhạc AI hay không.
Những Tác Động Tiêu Cực Của Nhạc AI Mà Bạn Cần Nắm Rõ
Âm nhạc không ngừng phát triển, và với tư cách là một nhạc sĩ, tôi đã tận mắt chứng kiến quá trình chuyển đổi từ ghi âm băng DAT trong phòng thu sang ghi âm kỹ thuật số tại nhà, và giờ đây là sự đổi mới của việc tạo nhạc bằng AI. Một điều chắc chắn là: nhạc do AI tạo ra sẽ tồn tại, điều này làm dấy lên những lo ngại về tương lai của ngành công nghiệp âm nhạc và bức tranh âm nhạc rộng lớn hơn.
Chúng ta cần nhận thức rằng, mặc dù AI có thể tạo ra những kết quả nghe “được tai”, nhưng nó đang ngày càng len lỏi vào các danh sách phát được tuyển chọn, các phương tiện truyền thông và các bản phát hành thương mại như một cách tiện lợi để tạo ra âm thanh mà không phải trả tiền bản quyền cho nghệ sĩ. Tuy nhiên, sự tiện lợi luôn đi kèm với một cái giá, và trong trường hợp này, nó đồng nghĩa với việc các nhạc sĩ mất đi thu nhập và cơ hội thể hiện, khi máy móc dần thay thế vị trí của họ.
Hậu quả là, tương lai của âm nhạc chất lượng cao đang bị đe dọa. Những gì từng là một trải nghiệm độc đáo của con người giờ đây đã bị thay thế bằng một bản sao rẻ tiền, dù ấn tượng, nhưng lại thiếu đi tất cả những gì làm cho âm nhạc trở nên đặc biệt, đặc biệt là ở cấp độ cảm xúc. Sự sáng tạo của chúng ta đang bị lọc qua một lăng kính tổng hợp, và chúng ta có nguy cơ làm tràn ngập thị trường với những sản phẩm công thức và vô hồn.
Trí tuệ nhân tạo là một công nghệ đáng kinh ngạc, nhưng tôi vẫn ưu tiên nó chỉ được sử dụng trong những cách sáng tạo hạn chế cho âm nhạc, tương tự như cách chúng ta sử dụng autotune để cải thiện giọng hát. Bằng cách nhận diện các dấu hiệu của AI trong âm nhạc và cập nhật thông tin về các ứng dụng rộng lớn hơn của AI trong ngành, tôi vẫn có quyền lựa chọn những gì mình nghe, ủng hộ các nghệ sĩ thực và giúp đảm bảo rằng sự sáng tạo của con người không bị pha loãng cho các thế hệ tương lai. Bạn có phát hiện dấu hiệu nào khác của nhạc AI không? Hãy chia sẻ trong phần bình luận bên dưới!
