Một thiết bị nhà thông minh không được bảo mật có thể trở thành điểm yếu dễ dàng bị xâm nhập vào mạng gia đình của bạn. Từ đó, tin tặc có thể phát động các cuộc tấn công và đánh cắp dữ liệu quý giá ngay trong mạng lưới của bạn. Hậu quả có thể rất nghiêm trọng, nhưng bạn hoàn toàn có thể chủ động bảo vệ các thiết bị thông minh của mình trước khi chúng bị tấn công.
1. Thay Đổi Mật Khẩu Mặc Định Của Nhà Sản Xuất
Hầu hết các thiết bị nhà thông minh đều được cài đặt mật khẩu mặc định khi bạn mua về. Các mật khẩu này thường đơn giản, dễ nhớ để người dùng có thể nhanh chóng truy cập tài khoản quản trị khi thiết lập thiết bị. Tuy nhiên, nhiều người trong chúng ta lại quên không đổi những mật khẩu mặc định này, khiến mạng lưới của chúng ta dễ bị tổn thương trước các cuộc tấn công mạng. Điều quan trọng là phải thay đổi mật khẩu mặc định thành một mật khẩu mạnh, an toàn và duy nhất. Khi chọn mật khẩu, bạn có thể sử dụng các công cụ kiểm tra độ mạnh của mật khẩu để đảm bảo an toàn.
Một số mối đe dọa như tấn công vét cạn (brute force) và tấn công bảng cầu vồng (rainbow table) có thể phá vỡ mật khẩu chỉ trong vài giây. Để bổ sung thêm một lớp bảo vệ, bạn nên thiết lập xác thực đa yếu tố (MFA) cho thiết bị của mình. Các ứng dụng xác thực đa yếu tố tốt nhất có thể giúp thiết bị của bạn luôn được bảo mật.
Mật khẩu được viết trên giấy ghi chú cạnh bàn phím, minh họa rủi ro khi dùng mật khẩu yếu hoặc dễ đoán cho thiết bị nhà thông minh.
2. Tận Dụng Xác Thực Sinh Trắc Học
Các thiết bị nhà thông minh như hệ thống báo động, khóa thông minh (đặc biệt cho các khu vực hạn chế trong nhà) hoặc các thiết bị chứa thông tin tài chính nhạy cảm sẽ hưởng lợi rất nhiều từ xác thực sinh trắc học. Thay vì mật khẩu có thể bị bẻ khóa hoặc quên, xác thực sinh trắc học sử dụng các đặc điểm sinh học của con người như dấu vân tay, giọng nói hoặc nhận diện khuôn mặt để kiểm soát quyền truy cập. Đặc điểm sinh trắc học rất khó làm giả và là duy nhất cho mỗi cá nhân, vì vậy chúng là một lựa chọn thay thế an toàn hơn so với các phương pháp xác minh danh tính truyền thống.
3. Sử Dụng Mạng Khách (Guest Network) Và Hạn Chế Quyền Truy Cập
Việc phân tách các thiết bị nhà thông minh có thể nâng cao bảo mật mạng của bạn bằng cách cô lập chúng khỏi mạng chính. Nếu một thiết bị nhà thông minh bị xâm phạm, việc phân đoạn mạng có thể khiến tin tặc khó tiếp cận các thiết bị khác của bạn hơn. Điều này giúp hạn chế thiệt hại trong trường hợp bị tấn công. Các máy tính cá nhân, laptop, điện thoại và các thiết bị khác chứa dữ liệu quan trọng của bạn có thể được kết nối an toàn vào mạng chính. Một mạng khách (Guest Network) có thể giữ các thiết bị nhà thông minh với các tính năng bảo mật ít mạnh mẽ hơn được tách biệt.
Tùy chọn thiết lập mạng khách (Guest Network) trên giao diện router ASUS, giúp cô lập thiết bị nhà thông minh để tăng cường an ninh mạng gia đình.
Bạn cần giới hạn và kiểm soát quyền truy cập vào các thiết bị thông minh của mình. Áp dụng nguyên tắc đặc quyền tối thiểu (Principle of Least Privilege – POLP) – giới hạn quyền truy cập chỉ cho một vài người hoặc kiểm soát quyền truy cập cho một số người, chẳng hạn như chỉ cho phép họ thực hiện những tác vụ tối thiểu cần thiết và không hơn – giúp giảm bề mặt tấn công của mạng lưới.
4. Tắt Các Tính Năng Không Sử Dụng
Việc tắt các tính năng như video, âm thanh, Bluetooth, định vị (geolocation) và các tính năng khác mà bạn không thường xuyên sử dụng sẽ hạn chế lượng dữ liệu mà thiết bị thu thập và lưu trữ. Điều này cũng làm giảm bề mặt tấn công mà tin tặc có thể khai thác. Ví dụ, việc tắt Bluetooth sẽ giảm thiểu rủi ro bị nhắm mục tiêu cho nhiều cuộc tấn công Bluetooth khác nhau như Bluesnarf, BlueSmack DoS hoặc Blue Dump.
Bạn nên bật tính năng khóa màn hình của thiết bị để ngăn chặn truy cập trái phép. Rút ngắn thời gian khóa để thiết bị tự động khóa khi không được sử dụng trong vài phút. Thay vì mã PIN số, hãy sử dụng khóa hình hoặc mật khẩu phức tạp hơn có thể khó đoán hơn. Để thêm một lớp bảo mật khác, hãy giảm số lần thử được phép để kẻ trộm dữ liệu chỉ có thể thử đoán một vài lần.
5. Bật Cập Nhật Phần Mềm Và Firmware Tự Động
Các thiết bị không được thiết kế với tính năng cập nhật tự động cần được kiểm tra thủ công thường xuyên. Các bản vá lỗi và cập nhật được phát triển để khắc phục các lỗ hổng bảo mật, và việc cài đặt chúng ngay khi có sẵn sẽ giảm nguy cơ bạn bị nhắm mục tiêu. Đảm bảo rằng bạn chỉ tải xuống các bản cập nhật hoặc bản vá lỗi từ các trang web chính thức của nhà sản xuất. Các bản cập nhật không hợp lệ từ các trang web không chính thức có thể chứa phần mềm độc hại (malware), phần mềm gián điệp (spyware) hoặc phần mềm quảng cáo (adware).
Kết Luận
Bảo mật thiết bị nhà thông minh không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu cấp thiết trong bối cảnh công nghệ phát triển nhanh chóng. Bằng cách áp dụng 5 chiến lược đơn giản nhưng hiệu quả – thay đổi mật khẩu mặc định, tận dụng xác thực sinh trắc học, sử dụng mạng khách, tắt các tính năng không cần thiết và luôn cập nhật phần mềm/firmware – bạn có thể tăng cường đáng kể an ninh cho mạng gia đình và bảo vệ dữ liệu cá nhân khỏi các mối đe dọa tiềm ẩn. Hãy biến việc bảo mật thành một thói quen để ngôi nhà thông minh của bạn luôn là một không gian an toàn và tiện nghi.
