Với sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo, các công cụ AI tạo nhạc đang ngày càng trở nên phổ biến, mở ra những khả năng sáng tạo mới mẻ và tiết kiệm thời gian đáng kể. Dù tôi thường xuyên sử dụng các trình tạo âm thanh AI để khơi gợi cảm hứng hay thậm chí xây dựng toàn bộ tác phẩm âm nhạc, nhưng sau một thời gian trải nghiệm, tôi nhận thấy chúng đi kèm với những cạm bẫy tiềm ẩn không thể bỏ qua. Bài viết này sẽ đi sâu vào những rủi ro chính mà bạn cần biết khi sử dụng AI để sáng tạo âm nhạc.
1. Nội dung thiếu tính độc đáo và sự khác biệt
Một trong những “cờ đỏ” lớn nhất khi sử dụng AI để tạo nhạc là nguy cơ tạo ra các bản nhạc chung chung, rập khuôn. Mặc dù các công cụ AI có thể sản xuất nhạc ở nhiều thể loại và phong cách khác nhau, nhưng sản phẩm đầu ra thường thiếu đi những yếu tố “con người” cần thiết để làm cho âm nhạc trở nên mới mẻ hoặc đột phá. Các trình tạo này thường dựa vào các khuôn mẫu có sẵn, các mô hình âm nhạc đã được thiết lập hoặc một thư viện các mẫu âm thanh. Do đó, âm nhạc mà chúng tạo ra thường nghe có vẻ công thức và thiếu tính cá nhân.
Nếu bạn sử dụng công cụ AI để tạo một bài hát thương mại, bản nhạc đó có thể nghe tương tự như các bài hát khác trong cùng thể loại mà không có giọng điệu độc đáo hay phong cách riêng để làm cho nó đáng nhớ và khác biệt. Mặc dù công nghệ đang cải thiện, và AI sẽ sớm sản xuất âm nhạc phức tạp và đổi mới hơn, nhưng nó vẫn sẽ thiếu đi tâm hồn, sự ngẫu hứng và tia sáng của biểu hiện nghệ thuật đích thực.
Nếu phần lớn âm nhạc của bạn được tạo bởi AI, việc pha trộn các yếu tố con người có thể làm cho nó nghe thuyết phục và nguyên bản hơn đáng kể. Yếu tố này có thể nổi bật như một bản nhạc vocal hoặc tinh tế như một nhạc cụ gõ được chơi thủ công. Các bản nhạc âm thanh và MIDI bổ sung có thể được thêm vào bằng cách sử dụng các trình chỉnh sửa âm thanh trực tuyến miễn phí hoặc trạm làm việc âm thanh kỹ thuật số (DAW).
2. Vấn đề bản quyền và sở hữu trí tuệ phức tạp
Với việc sử dụng ngày càng tăng của âm nhạc do AI tạo ra, ngày càng có nhiều lo ngại về bản quyền và sở hữu trí tuệ. Các trình tạo nhạc AI được đào tạo để mô phỏng các bài hát, mẫu, giai điệu và nhịp điệu hiện có mà chúng có thể thu thập từ các tài liệu có bản quyền. Điều này đặt ra những câu hỏi pháp lý và đạo đức quan trọng về quyền sở hữu và sử dụng hợp lý.
Một ví dụ nổi bật về vấn đề này xảy ra vào năm 2023 với âm nhạc của các nghệ sĩ Canada The Weeknd và Drake sau khi các bài hát do AI tạo ra tái tạo giọng hát của họ xuất hiện trực tuyến.
AI nhái giọng Drake và The Weeknd gây tranh cãi bản quyền
Những bài hát này được tạo ra bởi các mô hình AI dựa trên các tác phẩm hiện có của các nghệ sĩ và đã gây ra báo động về việc vi phạm bản quyền và sử dụng trái phép hình ảnh cũng như âm thanh của họ. Điều này, đến lượt nó, đã châm ngòi một cuộc tranh luận về việc liệu âm nhạc do AI tạo ra có nên được coi là nguyên bản hay không, khi nó dựa trên tài liệu có bản quyền hiện có.
Nếu bạn xuất bản âm nhạc do AI tạo ra, nó có thể có những điểm tương đồng đáng kinh ngạc với các tác phẩm được bảo vệ bản quyền. Mặc dù AI không “sao chép” theo nghĩa truyền thống, nhưng nó có thể điều chỉnh các yếu tố từ âm nhạc hiện có theo những cách có thể dẫn đến các biến chứng pháp lý. Do đó, bạn phải thận trọng về các nguồn dữ liệu và đảm bảo rằng âm nhạc bạn sản xuất bằng AI không vi phạm luật bản quyền để tránh đối mặt với các vụ kiện hoặc hình phạt tài chính.
3. Chất lượng cảm xúc và chiều sâu hạn chế
Một nhược điểm đáng kể khác của âm nhạc do AI tạo ra là nó thường thiếu chiều sâu cảm xúc, sự phức tạp, sắc thái và tính nghệ sĩ của tác phẩm được tạo ra theo cách truyền thống. Mặc dù AI có thể nhanh chóng tạo ra giai điệu, nhịp điệu và chuỗi hợp âm, nhưng nó lại gặp khó khăn trong việc tái tạo những nét tinh tế khiến âm nhạc gây được tiếng vang với người nghe.
Là một nhạc sĩ, tôi đã dành cả cuộc đời mình để bao quanh bởi những nghệ sĩ dành công sức và trải nghiệm cá nhân vào âm nhạc của họ. Dù đó là một bản nhạc vocal tràn đầy cảm xúc, một chuỗi hợp âm phức tạp hay một bản phối bài hát tinh xảo, sự sáng tạo của con người đã truyền cho âm nhạc một sự phong phú mà AI khó có thể tái tạo.
Giao diện phần mềm Logic Pro trên DAW, thể hiện sự phức tạp của sản xuất âm nhạc thủ công
Một trình tạo âm thanh AI có thể tạo ra một giai điệu dễ nhớ, nhưng nó thường thiếu ý nghĩa hoặc biểu cảm cảm xúc đến từ tâm trí của một nhà soạn nhạc con người. Những nét tinh tế của nhịp điệu, cách diễn đạt và ứng tác – những yếu tố chính làm cho âm nhạc thực sự hấp dẫn – thường quá phức tạp để AI có thể nắm bắt. Do đó, điều cần thiết là phải lưu tâm đến những hạn chế của AI khi sử dụng nó để tạo nhạc.
4. Những vấn đề đạo đức và tính toàn vẹn nghệ thuật
Ngay cả khi một bài hát do AI tạo ra nghe rất tuyệt vời, vẫn có những khía cạnh đạo đức và cảm xúc cần xem xét. Đối với nhiều nhạc sĩ, việc sáng tạo âm nhạc là cả một hành trình từ tia sáng cảm hứng ban đầu cho đến bản nhạc hoàn chỉnh cuối cùng. Trong khi AI có thể tạo ra một bài hát có kỹ thuật tốt, nó lại thiếu sự đầu tư cá nhân khi tạo ra một thứ gì đó từ con số không.
Hơn nữa, việc sử dụng AI để tạo nhạc có thể đặt ra những câu hỏi đạo đức về tính toàn vẹn nghệ thuật. Việc dựa vào một cỗ máy để tạo ra một thứ gì đó về cơ bản là gian lận, hoặc ít nhất là đi đường tắt. Bạn không thể khẳng định một dự án là một hình thức biểu hiện nghệ thuật đích thực khi một thuật toán đã làm phần lớn công việc nặng nhọc.
Nếu việc sáng tạo âm nhạc chuyển dịch quá nhiều sang tự động hóa, nó có thể làm giảm sự đánh giá cao đối với các nhạc sĩ đã dành nhiều năm để trau dồi nghề nghiệp và tạo ra các tác phẩm gốc. Mặc dù các trình tạo âm thanh AI mang đến những cơ hội thú vị cho việc sản xuất âm nhạc, nhưng quá nhiều sự phụ thuộc vào AI cuối cùng sẽ làm suy yếu bản chất của những gì làm cho âm nhạc trở nên ý nghĩa.
Những “cờ đỏ” quan trọng liên quan đến việc sử dụng các trình tạo âm thanh AI này không nên bị bỏ qua. Khi công nghệ tiếp tục phát triển, các nhạc sĩ, nhà sản xuất và người tiêu dùng phải luôn lưu tâm đến những thách thức và cân nhắc những lợi ích cũng như hạn chế vì lợi ích của toàn bộ ngành công nghiệp.
Hãy chia sẻ suy nghĩ của bạn về tương lai của AI trong âm nhạc dưới phần bình luận!
