Trong bối cảnh công nghệ AI đang bùng nổ mạnh mẽ, các tính năng trí tuệ nhân tạo đã trở nên phổ biến trong hầu hết các ứng dụng chỉnh sửa ảnh hàng đầu hiện nay. Từ việc tự động tối ưu hóa ánh sáng, cân bằng màu sắc cho đến các tác vụ phức tạp hơn như loại bỏ đối tượng hay cải thiện chất lượng hình ảnh, AI hứa hẹn mang lại sự tiện lợi chưa từng có cho giới nhiếp ảnh. Tuy nhiên, với tư cách là một nhiếp ảnh gia và chuyên gia đã dành nhiều năm đắm mình trong nghệ thuật và kỹ thuật chỉnh sửa ảnh, tôi nhận thấy rằng dù AI có vai trò nhất định, tôi vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng để giao phó phần lớn công việc chỉnh sửa cho nó.
Bài viết này sẽ đi sâu phân tích 8 lý do chính khiến tôi, một người yêu thích và thực hành chỉnh sửa ảnh, vẫn giữ thái độ thận trọng đối với AI, đồng thời nhấn mạnh giá trị không thể thay thế của bàn tay con người trong việc tạo ra những tác phẩm nghệ thuật độc đáo và có chiều sâu.
AI Không Thể Tái Tạo Phong Cách Chỉnh Sửa Độc Đáo
Trong suốt nhiều năm rèn luyện kỹ năng bố cục và dành vô số giờ tìm hiểu chuyên sâu về các phần mềm chỉnh sửa ảnh, tôi đã dần định hình được một phong cách nhiếp ảnh độc đáo của riêng mình. Mặc dù tôi luôn sẵn lòng thử nghiệm những điều mới mẻ, AI lại thường gặp khó khăn trong việc sao chép chính xác cách tôi chỉnh sửa. Một số công cụ tự động như “Auto Enhance” (Tự động tăng cường) cũng có vẻ khá hạn chế, không cho phép tôi thể hiện trọn vẹn sự sáng tạo của mình.
iPhone chụp ảnh cổ điển
Ngay cả khi sử dụng các phần mềm chỉnh sửa ảnh chuyên biệt tích hợp AI, tôi vẫn chật vật để đạt được kết quả mong muốn. Trong nhiều trường hợp, tôi thấy việc tự tay điều chỉnh hình ảnh dễ dàng và hiệu quả hơn nhiều. Phần lớn, AI thường giỏi trong việc khắc phục các vấn đề kỹ thuật hơn là thêm vào dấu ấn nghệ thuật mang tính sáng tạo.
Lo Ngại Ảnh Bị “Rập Khuôn” Và Mất Đi Tính Cá Nhân
Trong bất kỳ lĩnh vực sáng tạo nào, đặc biệt là nhiếp ảnh và chỉnh sửa ảnh, bạn không thể mong đợi có được kết quả độc đáo nếu cứ làm những điều giống hệt mọi người. Mặc dù việc sử dụng AI đã giúp tôi nắm bắt những kiến thức cơ bản về cách các thanh trượt khác nhau hoạt động cùng nhau, nhưng tôi lo sợ rằng việc chỉ dựa vào AI để chỉnh sửa sẽ khiến những bức ảnh của mình trở nên “rập khuôn” và thiếu cá tính.
Việc quá phụ thuộc vào các trình chỉnh sửa ảnh “một click” và các công cụ tương tự có thể giới hạn nghiêm trọng khả năng sáng tạo của bạn. Đây là con đường dễ dàng, nhưng nó cũng đồng nghĩa với việc bạn sẽ bị xếp vào nhóm những người chỉnh sửa ảnh ở mức trung bình và khó lòng tạo được sự nổi bật.
Các Vấn Đề Về Bảo Mật Dữ Liệu Và Quyền Riêng Tư Khi Dùng AI Chỉnh Sửa Ảnh
Trong kỷ nguyên AI bùng nổ, việc bảo vệ quyền riêng tư cá nhân đã trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết, đưa các mối lo ngại về dữ liệu và quyền riêng tư từ các công cụ này vào tầm ngắm. Việc dựa vào AI để thực hiện phần lớn các chỉnh sửa ảnh khiến tôi cảm thấy bất an, đặc biệt nếu tôi sử dụng một ứng dụng mà tôi không thể hoàn toàn tin tưởng.
Một trong những mối quan ngại chính về quyền riêng tư của AI tạo sinh mà tôi thường nghĩ đến là cách hình ảnh của tôi sẽ được sử dụng. Tôi không muốn hình ảnh của mình bị dùng để đào tạo các mô hình ngôn ngữ lớn (LLM), cũng như không muốn tự mình đối mặt với các mối đe dọa bảo mật khi trao đổi thông tin chi tiết với một trình chỉnh sửa ảnh AI.
Để giảm thiểu rủi ro này, tôi chỉ sử dụng các phần mềm chỉnh sửa ảnh AI mà tôi thực sự tin tưởng. Ví dụ, tôi rất thích các tính năng chỉnh sửa AI của Adobe Lightroom vì sự minh bạch và đáng tin cậy. Nếu bạn định sử dụng một công cụ chỉnh sửa AI miễn phí, hãy đảm bảo rằng bạn đã hiểu rõ các rủi ro và sẵn sàng đối mặt với chúng.
AI Thường Xử Lý Sai Lệch Cân Bằng Trắng
Khi mới bắt đầu sự nghiệp nhiếp ảnh, tôi ít quan tâm đến cân bằng trắng. Tuy nhiên, giờ đây với nhiều kinh nghiệm hơn, tôi nhận ra tầm quan trọng của việc điều chỉnh yếu tố này một cách chính xác. Tôi luôn cố gắng cài đặt mọi thứ đúng ngay từ khi chụp ảnh; ví dụ, với chiếc máy ảnh mirrorless của mình, tôi có thể kiểm soát nhiệt độ màu Kelvin.
Cân bằng trắng sai do AI tự động
Tôi đã thử sử dụng AI để chỉnh sửa cân bằng trắng, nhưng nó thường “bù trừ” quá mức, khiến bức ảnh trở nên ấm hơn nhiều so với thực tế. Vì lý do này, tôi gần như luôn tự điều chỉnh cân bằng trắng khi cần thiết.
Tôi có thể thực hiện điều này bằng ứng dụng chỉnh sửa ảnh gốc trên điện thoại thông minh của mình, và đối với những bức ảnh chuyên nghiệp hơn, tôi sử dụng Lightroom để điều chỉnh sắc độ và nhiệt độ. Việc thành thạo kỹ thuật phân loại màu sắc (color grading) cũng giúp tôi đạt được nhiệt độ màu chuẩn xác trong các tác phẩm của mình.
Lạm Dụng AI Có Thể Làm Mất Đi Niềm Vui Sáng Tạo Trong Chỉnh Sửa Ảnh
Tôi thấy khá buồn cười khi có người nói rằng họ ghét chỉnh sửa ảnh, bởi vì tôi thực sự rất yêu thích công việc này. Đã nhiều lần tôi dành cả ngày để chỉnh sửa hình ảnh mà không hề hay biết thời gian trôi qua. Tôi nghĩ điều quan trọng là phải làm những điều mang lại niềm vui cho bạn, và vì lý do này, tôi rất cẩn trọng khi sử dụng AI trong các bản chỉnh sửa của mình.
Chỉnh sửa ảnh trong Lightroom Classic
Ngay cả khi có thể chỉ cần một cú nhấp chuột để có được bức ảnh chỉnh sửa hoàn hảo (điều mà hiện tại vẫn chưa khả thi), tôi vẫn muốn tự mình thực hiện ít nhất một vài điều chỉnh. Hiệu quả là quan trọng, nhưng bạn không nên hy sinh những gì mang lại hạnh phúc cho mình.
Để tối đa hóa niềm vui, tôi sử dụng AI để chỉnh sửa những khía cạnh mà tôi không muốn tự làm. Ví dụ, tôi không thích tự tay sửa các khuyết điểm nhỏ trên da; AI thực hiện khá tốt việc này, vì vậy đó là một tác vụ phù hợp để ủy thác cho AI. Tuy nhiên, đối với những yếu tố như ánh sáng, tôi thường ưu tiên không sử dụng AI.
Khả Năng Xử Lý Màu Sắc Của AI Còn Hạn Chế
Ngoài việc tôi thích tự chỉnh sửa màu sắc trong ảnh của mình, tôi cũng nhận thấy rằng AI không thực sự giỏi trong việc này. Khi tôi sử dụng tính năng “Auto Enhance”, hình ảnh thường trở nên quá bão hòa, trong khi đôi khi kết quả lại trông khá “phẳng” và thiếu sức sống.
Màu sắc trong ảnh được tăng cường tự động bằng AI trong Lightroom
Tôi nhận thấy những hiệu ứng tương tự không chỉ xảy ra trong Lightroom mà còn ở hầu hết các công cụ chỉnh sửa khác mà tôi sử dụng. Lý thuyết của tôi là các tính năng điều chỉnh tự động của phần mềm chỉnh sửa chỉ giúp bạn tiến gần hơn đến một bức ảnh “đúng kỹ thuật”, nhưng không hơn thế.
Phải thừa nhận rằng, có thể tôi đang quá khắt khe ở đây vì tôi muốn kiểm soát hình ảnh của mình chặt chẽ hơn. Tuy nhiên, tôi vẫn thích tự mình điều chỉnh thủ công. Nếu AI trở nên giỏi trong việc chỉnh sửa ảnh đến một lúc nào đó, tôi sẵn lòng xem xét lại quan điểm của mình.
AI Đôi Khi Khiến Ảnh Trông Thiếu Chân Thực Và Giả Tạo
Một vấn đề khác mà tôi gặp phải khi quá phụ thuộc vào AI là đôi khi nó khiến ảnh của tôi trông thiếu chân thực và giả tạo. Điều này xảy ra đặc biệt khi tôi sử dụng AI để điều chỉnh độ rõ nét (clarity), khử mờ (dehaze) và kết cấu (texture) trong ảnh của mình. Tôi nhận thấy AI thường đánh giá quá cao lượng độ rõ nét cần thiết.
Ảnh thành phố được chỉnh sửa bằng AI
Tôi có một cách tiếp cận cụ thể để chỉnh sửa ảnh của mình; mặc dù tôi thích những bức ảnh có độ tương phản cao, nhưng tôi cảm thấy AI đôi khi đã thêm quá nhiều. Vấn đề này trở nên đặc biệt nghiêm trọng vào những ngày tuyết rơi, và tôi cũng đã gặp phải trục trặc vào những ngày trời nhiều mây u ám.
Ảnh Chỉnh Bằng AI Dễ Bị “Đánh Bóng” Quá Mức
Khi chỉnh sửa ảnh, mục đích của tôi không phải là làm cho chúng trở nên hoàn hảo tuyệt đối. Thay vào đó, tôi muốn những bức ảnh của mình khơi gợi được những cảm xúc mà tôi đã trải qua khi chụp chúng. Tôi muốn nắm bắt được bầu không khí tổng thể tại thời điểm đó.
Ảnh được chỉnh sửa bằng AI trong Lightroom
Việc quá phụ thuộc vào AI đôi khi dẫn đến việc hình ảnh của tôi có vẻ ngoài quá “đánh bóng” (polished). Cá nhân tôi không thích điều này; nó khiến những bức ảnh mất đi sự độc đáo vốn có. Ngay cả khi tôi thử sử dụng tính năng tự động tăng cường (auto-enhancing) cho ảnh, tôi vẫn sẽ điều chỉnh ít nhất một vài thanh trượt theo ý mình.
Kết Luận
AI chắc chắn mang lại một số lợi thế trong lĩnh vực chỉnh sửa ảnh, đặc biệt là trong việc tự động hóa các tác vụ lặp lại hoặc sửa chữa các khuyết điểm nhỏ. Tuy nhiên, qua kinh nghiệm thực tế của mình, tôi nhận thấy rằng việc hoàn toàn dựa dẫm vào AI để thực hiện phần lớn các điều chỉnh quan trọng là điều không nên. AI có thể làm tốt việc phục hồi hoặc khắc phục một số phần trong bức ảnh, nhưng tôi chưa hoàn toàn tin tưởng AI trong việc điều chỉnh màu sắc, cân bằng trắng, độ tương phản hay các yếu tố sáng tạo khác mà đòi hỏi sự tinh tế và cái nhìn nghệ thuật.
Hơn nữa, những mối lo ngại về bảo mật dữ liệu và quyền riêng tư là lý do chính đáng để tôi phải cân nhắc rất kỹ lưỡng khi lựa chọn công cụ AI để sử dụng. Đối với một nhiếp ảnh gia, giá trị cốt lõi nằm ở khả năng thể hiện phong cách độc đáo và truyền tải cảm xúc qua từng bức ảnh, những điều mà AI, ở thời điểm hiện tại, vẫn còn gặp nhiều hạn chế. Việc sử dụng AI một cách có chọn lọc và cẩn trọng, kết hợp với kỹ năng chỉnh sửa thủ công, sẽ là chìa khóa để tạo ra những tác phẩm không chỉ chất lượng về mặt kỹ thuật mà còn giàu tính nghệ thuật và cá tính riêng biệt.
