Quyết định sở hữu một chiếc điện thoại gập đầu tiên là một bước tiến lớn, và có lẽ bạn đang rất háo hức được trải nghiệm một kiểu dáng mới lạ sau nhiều năm sử dụng những chiếc điện thoại màn hình phẳng nhàm chán. Tuy nhiên, trước khi vội vàng nhấn nút mua, có một số điều quan trọng bạn cần cân nhắc kỹ lưỡng để hiểu rõ những gì bạn thực sự sẽ nhận được từ một thiết bị công nghệ độc đáo này.
1. Mua Để Tăng Năng Suất Hay Để Trải Nghiệm Sang Trọng?
Mục tiêu cuối cùng của điện thoại gập là kết hợp tính tiện dụng của điện thoại thông minh và máy tính bảng, cho phép bạn sử dụng điện thoại như bình thường trong hầu hết thời gian, nhưng có thể chuyển sang màn hình lớn hơn khi cần xử lý công việc nghiêm túc. Đây chính là khía cạnh “năng suất” của phương trình. Bạn mua một chiếc điện thoại gập với kỳ vọng nó sẽ nâng cao hiệu quả công việc và góp phần (ít nhất một phần) bù đắp chi phí.
Điều này có nghĩa là bạn sẽ phải tận dụng tối đa các tính năng đa nhiệm để hoàn thành nhiều việc hơn, chẳng hạn như chế độ chia đôi màn hình (split-screen view), cửa sổ nổi (pop-up windows) và chế độ hình trong hình (picture-in-picture). Các nhà sản xuất cũng đang không ngừng tìm ra những cách thông minh để tận dụng không gian màn hình gập bổ sung. Ví dụ, thanh tác vụ (TaskBar) của Samsung giúp các mẫu Galaxy Z Fold hoạt động gần giống như một chiếc máy tính chạy Windows, mang lại trải nghiệm làm việc liền mạch và hiệu quả.
Tính năng Open Canvas của OnePlus mang đến một cách tiếp cận mới mẻ cho việc đa nhiệm. Nó cho phép chạy hai ứng dụng ở chế độ chia đôi màn hình, chiếm gần như toàn bộ không gian hiển thị, trong khi một ứng dụng thứ ba được đặt ở phía dưới để truy cập nhanh. Trên thực tế, cảm giác như các ứng dụng của bạn được ghim vào một bảng trắng khổng lồ, cho phép bạn chuyển đổi qua lại nhanh chóng và vô cùng trực quan.
Nếu bạn là một chuyên gia kinh doanh, các ứng dụng Microsoft Office hoạt động rất hiệu quả trên màn hình lớn, vì chúng được thiết kế để sử dụng trên các thiết bị có không gian hiển thị rộng rãi. Trải nghiệm sử dụng Excel, Word hoặc PowerPoint trên một chiếc điện thoại thông thường thường không thoải mái, nhưng lại rất tuyệt vời trên điện thoại gập. Tương tự, nếu bạn là một nhà giao dịch, việc đọc biểu đồ nến để phân tích biến động giá cổ phiếu cũng dễ dàng hơn nhiều trên màn hình lớn.
Tất nhiên, năng suất nâng cao không phải là lý do duy nhất khiến một người cân nhắc mua điện thoại gập. Bạn cũng có thể muốn sử dụng màn hình lớn hơn để hoàn toàn đắm chìm vào trải nghiệm chơi game, xem video hoặc đọc truyện tranh, và đây đều là những nhu cầu hoàn toàn hợp lý.
Tuy nhiên, trước khi chi tiêu gần 2.000 USD (khoảng 50 triệu VNĐ) cho một thiết bị, hãy dành chút thời gian suy nghĩ về động cơ của bạn. Bạn đang tìm kiếm một công cụ thực tế để nâng cao năng suất, hay bạn bị cuốn hút bởi vẻ hào nhoáng của việc sở hữu một thiết bị công nghệ tiên tiến? Không có nghĩa là yếu tố sang trọng không nên ảnh hưởng đến quyết định mua của bạn, nhưng yếu tố năng suất sẽ dễ biện minh hơn nhiều, đặc biệt là khi xét đến mức giá cao của chúng.
Các mẫu điện thoại gập vỏ sò (flip phone) thường có giá phải chăng hơn. Tuy nhiên, chúng gần như hoàn toàn tập trung vào yếu tố sang trọng và thời trang vì chúng không nâng cao năng suất của bạn theo bất kỳ cách đáng kể nào, trừ khi bạn là người sáng tạo nội dung. Trong trường hợp đó, bạn sẽ yêu thích khả năng dựng điện thoại thẳng đứng ở bất cứ đâu để quay video ngắn (reel) hoặc sử dụng camera chính để chụp ảnh selfie độ phân giải cao – một tính năng mà các điện thoại gập dạng sách cũng có, nhưng với mức giá gấp đôi.
2. Bạn Có Sẵn Sàng Với Chi Phí Sửa Chữa Đắt Đỏ?
Bất kể những tuyên bố nào mà nhà sản xuất đưa ra về độ bền của chiếc điện thoại gập, đừng mong đợi nó sẽ bền bỉ như một chiếc flagship thông thường. Đặc biệt, nếp gấp ở màn hình bên trong sẽ ngày càng rõ hơn qua quá trình sử dụng hàng ngày. Bạn có thể sẽ muốn cẩn thận hơn khi ở gần nước hoặc cát để bảo vệ bản lề, ngay cả khi thiết bị có xếp hạng IP cao.
Điện thoại gập khó sửa chữa hơn và chi phí sửa chữa cũng đắt hơn đáng kể, một yếu tố mà người mua thường quên tính đến khi mua hàng. Trên thực tế, chỉ riêng việc thay màn hình bên trong đã có thể tốn khoảng một phần ba, hoặc trong những trường hợp nghiêm trọng, lên tới một nửa giá bán ra ban đầu của thiết bị.
Các điện thoại thông thường sử dụng nhiều bộ phận tiêu chuẩn hóa, rẻ hơn để sản xuất và dễ tìm nguồn cung hơn. Nhưng điện thoại gập vẫn là một phát minh rất mới mẻ trong bức tranh tổng thể của ngành công nghệ. Do đó, chúng yêu cầu các bộ phận tùy chỉnh mà các cửa hàng sửa chữa không phải lúc nào cũng có sẵn.
Thậm chí, ngay cả khi họ có linh kiện, kiến thức chuyên môn kỹ thuật cần thiết để sửa chữa một chiếc điện thoại gập là rất khan hiếm do sự phức tạp bổ sung. Vì vậy, lựa chọn duy nhất của bạn có thể là gửi thiết bị của mình đến nhà sản xuất chính thức. Toàn bộ quá trình này có thể sẽ mất vài ngày, thậm chí một tuần hoặc lâu hơn.
Để so sánh, việc sửa chữa một chiếc điện thoại thông thường dễ dàng hơn nhiều: bạn chỉ cần đi bộ đến một trung tâm dịch vụ ủy quyền gần đó và đợi vài giờ trong khi kỹ thuật viên thay thế màn hình.
Tất cả những điều này không phải để ngăn cản bạn mua chiếc điện thoại gập đầu tiên. Thay vào đó, tôi đề xuất bạn nên giả định rằng điện thoại của mình sẽ cần sửa chữa vào một thời điểm nào đó và dành riêng một ngân sách cho việc đó ngay từ đầu. Như vậy, nếu và khi cần sửa chữa, bạn sẽ không cảm thấy đó là một bất ngờ không mong muốn.
3. Ứng Dụng Yêu Thích Của Bạn Đã Tối Ưu Cho Điện Thoại Gập Chưa?
Như đã đề cập trước đó, một phần sức hấp dẫn của việc mua điện thoại gập là khả năng xem nội dung đa phương tiện trên màn hình lớn hơn. Tuy nhiên, có một vấn đề ở đây. Điện thoại gập hiện đang ở một vị trí khá khó xử, khi chúng không đủ mỏng khi gập lại để được coi là một chiếc điện thoại thông thường, nhưng cũng không đủ rộng khi mở ra để được coi là một chiếc máy tính bảng đúng nghĩa.
Người dùng trải nghiệm đa nhiệm chia đôi màn hình trên OnePlus Open, tận dụng tối đa không gian màn hình gập.
Nói cách khác, màn hình bên trong có tỷ lệ khung hình gần như vuông hơn là hình chữ nhật, vốn là tỷ lệ mà hầu hết các bộ phim và chương trình được quay và là tỷ lệ mà hầu hết các ứng dụng được tối ưu hóa.
Trong thực tế, điều này có nghĩa là bạn rất có thể sẽ thấy các dải đen khổng lồ ở phía trên và dưới khi cố gắng xem video, và kích thước thực tế của video sẽ không cảm thấy lớn hơn nhiều so với những gì bạn nhận được trên một chiếc Galaxy S25 Ultra 6.9 inch chẳng hạn. Tất nhiên, bạn có thể chụm hai ngón tay để phóng to và lấp đầy toàn bộ màn hình, nhưng điều đó sẽ cắt bỏ nội dung ở các cạnh, làm hỏng trải nghiệm xem của bạn. Đây là một trong những điểm hạn chế lớn nhất khi sở hữu điện thoại gập.
Tương tự, nếu các ứng dụng bạn sử dụng thường xuyên nhất không được tối ưu hóa cho tỷ lệ khung hình này, thì việc có thêm không gian màn hình đó có thể không mang lại trải nghiệm tốt hơn. Google đang cố gắng hết sức để khuyến khích các nhà phát triển tham gia (và nhiều người đã làm vậy), thậm chí còn xếp hạng các ứng dụng hỗ trợ kiểu dáng mới cao hơn trên Play Store. Tuy nhiên, tôi khuyên bạn nên tự kiểm tra điều này để đảm bảo.
4. Bạn Có Chấp Nhận Một Chiếc Điện Thoại Dày Và Nặng Hơn Trong Nhiều Năm?
Các mẫu điện thoại gập vỏ sò (flip phone) nhẹ và có trọng lượng tương đương một chiếc điện thoại thông thường. Tuy nhiên, các điện thoại gập dạng sách (book-style foldables) thường dày hơn đáng kể (khi gập lại) và nặng hơn. Điều này khiến chúng kém thoải mái hơn trong sử dụng hàng ngày, đặc biệt nếu bạn có bàn tay nhỏ. Tất nhiên, bạn sẽ nhận được một không gian màn hình lớn để đổi lấy sự cồng kềnh thêm đó, nhưng hãy nhớ rằng bạn sẽ phải chịu đựng sự cồng kềnh này trong nhiều năm liên tục.
Samsung đã làm rất tốt việc giảm trọng lượng của dòng Galaxy Z Fold qua từng thế hệ, đến mức Galaxy Z Fold 6 chỉ nặng 239 gram – khá nhẹ đối với một chiếc điện thoại gập nhưng vẫn nặng hơn iPhone 16 Pro Max, một thiết bị mà nhiều người phàn nàn là quá cồng kềnh.
Tôi biết trọng lượng và độ dày có lẽ là những điều cuối cùng bạn nghĩ đến khi mua một chiếc điện thoại gập, nhưng chúng thực sự quan trọng. Khi thiết bị được gập lại, bạn muốn nó có cảm giác gần giống với một chiếc điện thoại thông thường nhất có thể. Ngoài ra, đừng quên rằng việc thêm một chiếc ốp lưng sẽ làm tăng thêm sự cồng kềnh cho một thiết bị vốn đã khó cầm nắm.
Ngay cả khi bạn quen với trọng lượng tăng thêm theo thời gian, bạn chắc chắn sẽ thấy độ dày của nó hơi phiền phức khi tạo thành một cục lớn trong túi quần. May mắn thay, các nhà sản xuất đã nhận thức được vấn đề này và đang nỗ lực giảm độ dày hơn nữa, chẳng hạn như Oppo Find N5, một trong những chiếc điện thoại gập mỏng nhất thế giới.
5. Mức Độ Thực Dụng Của Màn Hình Phụ (Cover Display)?
Tùy thuộc vào việc bạn mua một chiếc điện thoại gập vỏ sò (flip phone) hay một chiếc điện thoại gập dạng sách (book-style foldable), kỳ vọng của bạn đối với màn hình phụ sẽ khác nhau. Đối với điện thoại gập dạng sách, trường hợp sử dụng được định nghĩa rõ ràng: màn hình phụ nên càng giống một chiếc điện thoại thông thường càng tốt, và hầu hết các điện thoại gập đã làm được điều này.
Màn hình phụ lớn của Motorola Razr+ hiển thị thông tin khi gập, tối ưu hóa trải nghiệm sử dụng nhanh.
Tuy nhiên, mọi thứ trở nên phức tạp hơn một chút khi bạn chọn một chiếc điện thoại gập vỏ sò, bởi vì màn hình phụ của chúng nhỏ hơn nhiều và được quảng cáo là một cách để bạn sử dụng điện thoại ít hơn. Nếu bạn nằm trong số những người đang tìm cách giảm thời gian sử dụng màn hình, thì nỗ lực bổ sung cần thiết để mở điện thoại có thể đủ để ngăn bạn mở các ứng dụng gây nghiện như Instagram hay TikTok.
Dù vậy, màn hình phụ đã ngày càng lớn hơn trong những năm gần đây, đến mức bạn có thể chạy hầu hết mọi ứng dụng trên chúng, điều này dường như đi ngược lại mục đích ban đầu của kiểu dáng này.
Tôi cũng nghĩ rằng có một vấn đề cơ bản với việc sử dụng điện thoại gập vỏ sò để giảm thời gian sử dụng màn hình. Bạn về cơ bản đang sử dụng một giải pháp công nghệ để khắc phục một vấn đề hành vi, và điều đó không phải lúc nào cũng hiệu quả vì bạn luôn có thể tìm ra những “lỗ hổng”.
Những gì tôi thấy hiệu quả hơn trong việc giảm thời gian sử dụng màn hình là ẩn các ứng dụng gây cám dỗ khỏi ngăn kéo ứng dụng để chúng không nằm trong tầm mắt, và chuyển màn hình sang chế độ Xám (Grayscale), khiến nó trở nên “nhàm chán” một cách cố ý.
6. Bạn Có Thể Chấp Nhận Thời Lượng Pin Kém Hơn?
Với kích thước lớn của mình, bạn có thể nghĩ rằng điện thoại gập sẽ có rất nhiều không gian bên trong khung máy để chứa một viên pin khổng lồ. Tuy nhiên, phần lớn không gian đó thực sự bị chiếm bởi bản lề, và trong nỗ lực làm cho các thiết bị này mỏng hơn, bạn sẽ mất đi nhiều không gian nội bộ quý giá hơn nữa.
Trên thực tế, Samsung đã không thay đổi kích thước pin của dòng Galaxy Z Fold (4400mAh) kể từ năm 2021 khi ra mắt Galaxy Z Fold 3. Và vấn đề này không chỉ độc quyền của Samsung; Google Pixel 9 Pro Fold có viên pin 4650mAh, và OnePlus Open có viên 4805mAh, tốt hơn nhưng vẫn thấp hơn mức 5000mAh mà chúng ta đã quen thuộc như một tiêu chuẩn.
Điều này khá bất tiện vì màn hình bên trong lớn hơn chính là lý do bạn mua điện thoại, nhưng nó cũng tiêu thụ năng lượng nhiều hơn đáng kể. Vì vậy, bạn liên tục ở trong tình thế tiến thoái lưỡng nan: nên tiết kiệm pin và sử dụng màn hình phụ, hay tận dụng chính tính năng mà bạn đã trả thêm tiền để có được?
Đây vẫn là một vấn đề có thể khắc phục được về lâu dài khi ngành công nghiệp điện thoại thông minh chuyển sang sử dụng pin silicon-carbon mới, vốn có mật độ năng lượng cao hơn và do đó có thể chứa nhiều năng lượng hơn trong cùng một kích thước. Trên thực tế, Vivo X Fold3 Pro đã sử dụng công nghệ này và cung cấp một viên pin 5700mAh đáng nể.
Tất nhiên, con số này có vẻ không quá ấn tượng khi một số thương hiệu Trung Quốc đã cung cấp pin lên tới 8000mAh, như Honor Power, nhưng xu hướng chung dường như đang có lợi cho người dùng.
Nếu thời lượng pin thực sự quan trọng đối với bạn, điều mà rất có thể là như vậy, thì bạn có thể muốn đợi Samsung hoặc Google áp dụng công nghệ này. Apple cũng dự kiến sẽ ra mắt chiếc điện thoại gập đầu tiên vào năm 2026, mặc dù tôi nghi ngờ công ty sẽ sử dụng công nghệ pin mới và có khả năng rủi ro cho một sản phẩm thế hệ đầu tiên mà hàng triệu người đang mong chờ.
Điện thoại gập là những kỳ công kỹ thuật đáng kinh ngạc, nhưng chúng không dành cho tất cả mọi người. Các phiên bản mới nhất quả thực bền bỉ hơn, nhưng chúng vẫn còn tồn tại những vấn đề cố hữu liên quan đến kiểu dáng, bao gồm nếp gấp màn hình, thời lượng pin kém, tỷ lệ khung hình bất tiện, và độ dày, trọng lượng quá lớn. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
