Khi chọn mua thiết bị điện tử có màn hình hiển thị, nhiều người dùng thường hướng sự chú ý đến công nghệ OLED, vốn được ca ngợi là mang lại trải nghiệm hình ảnh tuyệt vời nhất. Tuy nhiên, đằng sau những lời khen ngợi đó, vẫn còn tồn tại một số vấn đề thực tế mà bạn cần nắm rõ trước khi quyết định chi một khoản tiền lớn cho một chiếc màn hình OLED, đặc biệt là dành cho máy tính cá nhân.
1. Nguy Cơ Lưu Ảnh (Burn-in) Vẫn Hiện Hữu Trên OLED
Bạn có thể đã nghe rằng các tấm nền OLED hiện đại đã “giải quyết” được vấn đề lưu ảnh (burn-in), nhưng điều này chưa hoàn toàn chính xác. Bất kể các nhà sản xuất tuyên bố có bao nhiêu biện pháp bảo vệ, nếu bạn hiển thị các yếu tố tĩnh – như thanh tác vụ, dock ứng dụng, hoặc thậm chí là một cửa sổ trình duyệt cố định – trong thời gian dài, nguy cơ lưu ảnh vĩnh viễn trên màn hình OLED vẫn còn rất đáng kể.
Màn hình OLED hiển thị nội dung HDR trên bàn làm việc, minh họa nguy cơ lưu ảnh khi hiển thị hình ảnh tĩnh.
Hiện tượng này sẽ không xuất hiện ngay lập tức, nhưng sau nhiều tháng sử dụng, bạn có thể nhận thấy một vệt mờ nhạt hoặc “bóng ma” không bao giờ biến mất hoàn toàn. Hầu hết người dùng màn hình OLED sẽ không gặp phải vấn đề này, đặc biệt nếu họ sử dụng màn hình cho nhiều tác vụ khác nhau. Nhưng nếu công việc hàng ngày của bạn yêu cầu một bố cục hiển thị cố định hoặc bạn thường xuyên chơi game với giao diện người dùng (UI) không đổi, đây là điều bạn cần hết sức lưu ý. Có rất nhiều bài viết trên các diễn đàn như OLED subreddit mô tả chi tiết những vấn đề này.
2. Độ Sáng Tối Đa Thường Thấp Hơn So Với Kỳ Vọng
TV OLED nổi tiếng với khả năng trình diễn HDR đáng kinh ngạc, nhưng điều này không phải lúc nào cũng được kế thừa nguyên vẹn trên màn hình máy tính. Thực tế, nếu bạn kiểm tra các màn hình OLED bán chạy nhất trên các nhà bán lẻ lớn như Amazon hay Best Buy, hầu hết thậm chí còn không liệt kê độ sáng tối đa trong bảng thông số kỹ thuật của chúng.
Hai màn hình OLED được gắn trên tay đỡ VESA tại bàn làm việc, thể hiện môi trường sử dụng thường ngày và vấn đề độ sáng.
Màn hình OLED được xây dựng theo cách khác, đó là lý do tại sao chúng không thể sánh được với độ sáng tối đa của các đối tác TV của chúng — hoặc thậm chí một số màn hình LCD cao cấp. Mặc dù đây không phải là vấn đề trong môi trường tối, nhưng nó lại trở thành nhược điểm đáng kể trong các không gian có ánh sáng mạnh, nơi khả năng hiển thị bị ảnh hưởng. Mặc dù OLED vẫn mang lại độ tương phản xuất sắc, nhưng nếu không có độ sáng tối đa cao, nội dung HDR sẽ không thực sự “nổi bật” như mong đợi.
3. Khả Năng Hiển Thị Văn Bản Chưa Thực Sự Sắc Nét
Một trong những nhược điểm ít được nhắc đến hơn của màn hình OLED là cách chúng xử lý văn bản. Về lý thuyết, bạn có thể mong đợi chúng sắc nét như – nếu không muốn nói là sắc nét hơn – màn hình LCD. Tuy nhiên, do cách sắp xếp subpixel trong nhiều tấm nền OLED, văn bản thường xuất hiện hơi mờ hoặc có viền màu (color fringing).
Sơ đồ bố cục subpixel RGWB của màn hình OLED từ các hãng Asus và LG, giải thích nguyên nhân hiển thị văn bản kém sắc nét.
Trong khi hầu hết màn hình LCD sử dụng bố cục subpixel RGB truyền thống, các mẫu OLED phổ biến từ các thương hiệu như LG và Samsung lại sử dụng các bố cục thay thế, như RGWB và tam giác RGB. Do Windows không được tối ưu hóa cho các bố cục này, điều đó có thể dẫn đến các vấn đề rõ ràng về độ sắc nét của văn bản. Mặc dù ban đầu không phải lúc nào cũng dễ nhận thấy, nhưng một khi bạn đã phát hiện ra, sẽ rất khó để bỏ qua. Nếu công việc hàng ngày của bạn bao gồm viết, đọc hoặc lập trình trong nhiều giờ, bạn có thể sẽ ưu tiên khả năng hiển thị chính xác hơn của một màn hình LCD chất lượng tốt so với những gì màn hình OLED thường cung cấp.
4. Tuổi Thọ Linh Kiện Thấp Hơn So Với Các Giải Pháp LCD
Sự khác biệt cơ bản nhất giữa tấm nền OLED và LCD nằm ở loại công nghệ hiển thị được sử dụng bên dưới. Chữ “O” trong OLED là viết tắt của “Organic” (hữu cơ) – và đó không hẳn là tin tốt. Không giống như các tấm nền LCD sử dụng vật liệu ổn định hơn, các điểm ảnh trong màn hình OLED sẽ suy giảm theo thời gian. Điều đó có nghĩa là độ sáng dần dần giảm đi, và trong một số trường hợp, màu sắc bắt đầu bị lệch.
Cận cảnh chi tiết màn hình chơi game OLED, minh họa sự suy giảm vật liệu hữu cơ theo thời gian.
Nếu bạn là người dùng cường độ cao, thường xuyên để màn hình bật trong thời gian dài hoặc chạy các nội dung HDR nặng, sự hao mòn có thể xuất hiện sớm hơn dự kiến. Mặc dù các nhà sản xuất sử dụng các kỹ thuật như dịch chuyển điểm ảnh (pixel shifting) và giới hạn độ sáng (brightness limiting) để giảm thiểu điều này, nhưng các vật liệu bên trong vẫn nhạy cảm và sẽ suy giảm. Nếu bạn có ý định giữ màn hình OLED trong hơn 5 năm, bạn có thể sẽ nhận thấy rằng nó không còn sáng hoặc rực rỡ như khi mới mua.
5. Chi Phí Cao Mà Giá Trị Mang Lại Chưa Tối Ưu
Cuối cùng, một trong những lý do chính khiến nhiều người tránh mua màn hình OLED cho hệ thống của mình là chi phí. Màn hình OLED không hề rẻ. Trên thực tế, hầu hết màn hình OLED có giá gần gấp đôi so với các đối tác LCD tương đương. Và với số tiền đó, không phải lúc nào chúng cũng mang lại giá trị tốt nhất cho đồng tiền bạn bỏ ra.
Màn hình cong OLED gắn trên tay đỡ, biểu tượng cho chi phí cao và quyết định mua sắm hợp lý.
Chắc chắn, bạn sẽ có được màu đen sâu thẳm và độ tương phản ấn tượng. Nhưng khi cân nhắc điều đó với các rủi ro về lưu ảnh, độ sáng tối đa thấp hơn và tuổi thọ suy giảm nhanh hơn, giá trị tổng thể của sản phẩm có thể không còn hấp dẫn. Tấm nền OLED có ý nghĩa hơn trên một chiếc Smart TV, nơi bạn chỉ sử dụng nó vài giờ mỗi ngày. Nhưng đối với một thiết bị bạn sử dụng hàng ngày trong nhiều giờ liền, việc chấp nhận rủi ro có vẻ không đáng. Bạn có thể sẽ ưu tiên mua một màn hình LCD cao cấp hơn, cung cấp nhiều tính năng và giá trị tổng thể tốt hơn với cùng mức giá.
Tuy nhiên, nếu bạn vẫn đang có kế hoạch sở hữu một chiếc màn hình OLED, điều quan trọng là phải tìm được loại phù hợp nhất với nhu cầu sử dụng của bạn. Có nhiều cách để dễ dàng phân biệt giữa các loại OLED khác nhau, từ đó xác định thương hiệu nào bán loại màn hình nào và loại nào có thể phù hợp nhất với bạn.
