Ngày nay, số lượng tin nhắn rác và tin nhắn lừa đảo qua SMS tôi nhận được mỗi ngày còn nhiều hơn cả những tin nhắn thực tế. Chỉ cần một cú chạm nhầm vào liên kết độc hại, bạn có thể đối mặt với nguy cơ bị tấn công lừa đảo (phishing), đánh cắp dữ liệu cá nhân, hoặc thậm chí là cài đặt phần mềm độc hại vào thiết bị của mình. Chính vì vậy, khi một tin nhắn khả nghi xuất hiện, điều quan trọng là phải biết cách kiểm tra cẩn thận thay vì vội vàng nhấp chuột.
Kiểm Tra Thông Tin Người Gửi Tin Nhắn
Điều đầu tiên tôi làm khi nhận được một tin nhắn chứa liên kết đáng ngờ là xác minh danh tính người gửi. Nếu đó là một số điện thoại không xác định, một mã số SMS ngắn lạ lẫm, hoặc một mã quốc tế xuất hiện bất ngờ mà không có lý do, đó chính là một dấu hiệu cảnh báo đỏ. Tôi đã từng nhận vô số yêu cầu tự sướng mạo hiểm từ các số +91 – có lẽ là hậu quả của việc từng công khai số điện thoại cá nhân trên Instagram.
Khi phát hiện một số điện thoại lạ, tôi thường sử dụng các ứng dụng định danh người gọi như Truecaller để kiểm tra xem liệu số đó có liên quan đến các đối tượng lừa đảo hay là một doanh nghiệp hợp pháp.
Kiểm tra thông tin liên hệ của số điện thoại gửi tin nhắn đáng ngờ để nhận biết dấu hiệu lừa đảo qua SMS.
Ngoài ra, tôi cũng xem xét liệu nội dung tin nhắn có hợp lý trong ngữ cảnh hay không. Nếu tin nhắn tự xưng là từ một dịch vụ mà tôi đang sử dụng, thì số điện thoại gửi tin phải trùng khớp với thông tin được liệt kê trên trang web chính thức của họ – các công ty hợp pháp sẽ không gửi tin nhắn từ những số ngẫu nhiên.
Một chút suy luận thông thường cũng rất hữu ích: tôi không nên nhận lời mời phỏng vấn từ các công ty mà tôi chưa từng nộp đơn, hay các cuộc khảo sát đánh giá từ dịch vụ giao hàng mà tôi chưa từng sử dụng. Nếu bạn không phải là người chủ động liên hệ trước, khả năng cao đó là một vụ lừa đảo.
Phân Tích Dấu Hiệu Bất Thường Trong Nội Dung Và URL
Trước khi cân nhắc nhấp vào một liên kết trong tin nhắn từ một số lạ, tôi luôn kiểm tra kỹ lưỡng nội dung tin nhắn và URL. Chi tiết đầu tiên tôi để ý là liệu chúng có sử dụng chiến thuật thúc giục, gây áp lực hay không. Khi tôi thấy các cụm từ như “Tài khoản của bạn sẽ bị đình chỉ trong 24 giờ” hoặc “Nhấp ngay để không bỏ lỡ ưu đãi này,” tôi lập tức cảm thấy nghi ngờ.
Nếu một công ty thực sự cần tôi thực hiện hành động khẩn cấp, họ sẽ liên hệ thông qua các kênh chính thức – chứ không phải một tin nhắn SMS đơn lẻ, đáng ngờ.
Lỗi ngữ pháp và chính tả trong tin nhắn là một dấu hiệu cảnh báo lớn khác, bởi các công ty hợp pháp hiếm khi mắc phải chúng. Các lỗi trong URL thậm chí còn là dấu hiệu đáng báo động hơn. Những lỗi phổ biến nhất là thiếu ký tự trong tên miền, chẳng hạn như “paypl” thay vì PayPal trong một URL giả mạo như “paypl-support.info”.
URL thậm chí có thể trông thật nếu bạn không nhìn kỹ hơn và phát hiện những sự thay đổi tinh vi, lừa đảo như “paypa1”. May mắn thay, hầu hết các ứng dụng nhắn tin cho phép bạn nhấn giữ lâu vào liên kết để xem trước mà không cần mở nó – mặc dù bạn vẫn nên cẩn thận khi tương tác với một liên kết có thể nguy hiểm. Một số ứng dụng thậm chí còn tự động hiển thị bản xem trước.
Xem trước liên kết trong tin nhắn Smartcash trên điện thoại Android để kiểm tra URL có an toàn không.
Nếu tôi đang dùng máy tính xách tay, tôi chỉ cần di chuột qua liên kết để kiểm tra xem nó thực sự dẫn đến đâu – không cần phải nhấp chuột.
Sử Dụng Công Cụ Quét Liên Kết Để Đảm Bảo An Toàn
Nếu tôi không thể xem trước liên kết – hoặc chỉ muốn có thêm sự đảm bảo – tôi sẽ sao chép và dán liên kết đó vào một công cụ quét liên kết để có đánh giá chính xác hơn về mức độ an toàn của nó.
Lựa chọn hàng đầu của tôi là công cụ tìm kiếm Google Safe Browsing vì nó dễ sử dụng (và tôi có phần ưu ái các sản phẩm của Google). Chỉ cần dán liên kết vào hộp Check site status (Kiểm tra trạng thái trang web), nhấn Enter, và chỉ trong vài giây, bạn sẽ biết liệu trang đó có bị gắn cờ là không an toàn hay không.
Kết quả kiểm tra trang web trên Google Safe Browsing cho thấy không tìm thấy nội dung độc hại, hỗ trợ xác định link an toàn.
Các lựa chọn đáng tin cậy khác bao gồm VirusTotal và URLVoid, những công cụ này sẽ kiểm tra xem các nguồn an ninh mạng đã xác định liên kết đó là độc hại hay chưa.
Tuy nhiên, hãy nhớ rằng kết quả “không tìm thấy nội dung không an toàn” không có nghĩa là liên kết đó vô hại; nó có thể chỉ có nghĩa là trang web đó chưa được kiểm tra. Vì vậy, khi có bất kỳ nghi ngờ nào, hãy luôn cẩn trọng tối đa.
Báo Cáo Tin Nhắn Lừa Đảo Trước Khi Xóa
Nếu một tin nhắn được xác nhận là lừa đảo, đừng chỉ đơn giản là bỏ qua nó. Việc báo cáo giúp ngăn chặn những người khác mắc bẫy tương tự.
Hầu hết các điện thoại và ứng dụng nhắn tin đều có tùy chọn Chặn và báo cáo tin nhắn rác. Chặn sẽ ngăn người gửi nhắn tin cho bạn lần nữa, trong khi báo cáo sẽ đảm bảo nhà mạng của bạn gắn cờ số điện thoại lừa đảo đó.
Thông báo xác nhận chặn và báo cáo tin nhắn rác hoặc tin nhắn lừa đảo để ngăn chặn nguy cơ bị lừa.
Ngoài việc báo cáo cho nhà mạng của bạn, bạn cũng nên báo cáo vụ lừa đảo cho công ty đang bị mạo danh. Hầu hết các ngân hàng, dịch vụ giao hàng và các thương hiệu lớn đều có các trang web chuyên dụng để báo cáo lừa đảo. Họ sẽ yêu cầu bạn chuyển tiếp một bản sao tin nhắn hoặc ảnh chụp màn hình để họ có thể chống lại các hành vi giả mạo tốt hơn.
Nếu bạn nhiệt tình như tôi, bạn cũng có thể báo cáo vụ lừa đảo cho chính quyền địa phương hoặc các cơ quan an ninh mạng. Nhiều quốc gia có các trang web chính thức để tiếp nhận báo cáo về lừa đảo trực tuyến (phishing scam).
Khi bạn đã hoàn thành phần việc của mình, hãy xóa tin nhắn và bỏ qua nó. Tuyệt đối không trả lời, vì việc tương tác với những kẻ lừa đảo chỉ khiến bạn trở thành mục tiêu lớn hơn. Hãy nhớ rằng, nếu có điều gì đó cảm thấy không ổn, hãy tin vào trực giác của bạn. Bỏ qua tin nhắn luôn là cách an toàn nhất khi bạn không chắc chắn.
